Đột quỵ xảy ra khi một phần của não bị phá hủy do sự cung cấp máu bị ngưng trệ. Các mạch máu này có thể bị tắc nghẽn, gây ra tình trạng đột quỵ thiếu máu hay nhồi máu não. Hoặc khi các động mạch này bị vỡ, được gọi là đột quỵ xuất huyết não hay "chảy máu não".
Hình thức nhồi máu thường gặp hơn xuất huyết não. Tình trạng "cơn thiếu máu não thoáng qua" hoặc "đột quỵ tối thiểu" xảy ra khi các triệu chứng đột quỵ xuất hiện và sau đó biến mất trong vòng vài giờ nhưng không quá 24 giờ.
Các yếu tố nguy cơ của đột quỵ
Một số yếu tố nguy cơ đột quỵ có thể điều trị được như: Huyết áp cao, hút thuốc lá, đái tháo đường, cholesterol máu cao, loạn nhịp tim loại rung nhĩ, bệnh lý tim mạch hoặc cơn đau tim trước đó, trước đó đã có đột quỵ hoặc cơn thoáng thiếu máu não.
Các triệu chứng bao gồm: Yếu cơ vùng mặt, một bên tay hoặc chân; cảm giác buồn buồn, dị cảm, hoặc tê một bên; nói ngọng nghịu hoặc không nói được; mất thị lực, hoặc nhìn mờ, nhìn một thành hai hình (nhìn đôi); mất thăng bằng hoặc sự mất phối hợp các động tác; cảm giác choáng váng cùng những triệu chứng ở trên; rối loạn tri giác, lơ mơ, hôn mê; nhức đầu dữ dội...
Các triệu chứng xảy ra đột ngột, có thể tiến triển xấu nhanh chóng trong vài phút hoặc vài giờ sau đó.
Bạn nên làm gì?
Đưa người bệnh đến ngay bệnh viện gần nhất. Yếu tố thời gian và nhập viện sớm là rất cần thiết và quan trọng. Sau khi bác sĩ thăm khám, có thể sẽ tiến hành một số xét nghiệm và thăm dò hình ảnh học như:
- Chụp CT não, đôi khi cũng có thể được đề nghị chụp cộng hưởng từ (MRI), giúp xác định loại đột quỵ (thiếu máu hay chảy máu), vị trí, mức độ nặng của phần não tổn thương.
- Xét nghiệm máu nhằm phát hiện các bệnh lý tiềm tàng từ trước.
- X-quang ngực thẳng, đo điện tâm đồ sẽ cung cấp thêm các thông tin về bệnh lý tim mạch.
- Siêu âm mạch máu vùng cổ, sọ và siêu âm tim, giúp phát hiện những nơi ảnh hưởng đến hoặc gây ra đột quỵ.
- Chụp mạch máu để xác định được vị trí và độ nặng của mạch máu bị tắc nghẽn, hoặc nơi chảy máu.
Điều trị
Sau khi nhập viện, tình trạng tổn thương thần kinh và sinh tồn của bệnh nhân được theo dõi kỹ lưỡng, khoảng 20% bệnh nhân trở nặng trong vài giờ hoặc vài ngày sau đột quỵ. Nếu huyết áp quá cao, lượng đường hoặc cholesterol trong máu cao sẽ phải làm giảm xuống bằng chế độ ăn uống và thuốc.
Quá trình tập hồi phục chức năng nên bắt đầu càng sớm càng tốt khi tình trạng bệnh nhân cho phép bằng các phương pháp tập vật lý, tập nói, châm cứu..., các bài tập này nên được đặt dưới sự theo dõi và giám sát của bác sĩ.
Trong trường hợp đột quỵ thiếu máu não, việc sử dụng các thuốc chống kết tập tiểu cầu, kháng đông làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ tái phát. Nếu như trường hợp hẹp nặng động mạch cảnh gây ra đột quỵ nhẹ hoặc cơn thoáng thiếu máu não, phẫu thuật loại bỏ chỗ hẹp làm giảm nguy cơ đột quỵ thật sự hoặc tái phát.
Cơ hội hồi phục
Khoảng 1/3 số bệnh nhân đột quỵ hồi phục hoàn toàn, 1/3 số bệnh nhân hồi phục một phần và 1/3 số bệnh nhân còn lại hoàn toàn không phục hồi; khoảng 10%-20% bệnh nhân tử vong sớm sau đột quỵ. Sự hồi phục cần thời gian, phần lớn xảy ra trong 3-6 tháng đầu tiên, nhưng cũng có thể tới 2 năm hoặc lâu hơn. Vì thế, không nên mất hy vọng nếu như đột quỵ xảy ra rất nặng vào lúc khởi phát. Việc tập luyện phục hồi chức năng nên được đặt dưới sự giám sát của thầy thuốc.
Ngăn ngừa đột quỵ: Khoảng 5% - 15% đột quỵ sẽ trở lại. Cần đi khám bệnh định kỳ đầy đủ để phát hiện sớm huyết áp cao, đái tháo đường, cholesterol máu cao và các bệnh lý tim mạch. Người bệnh không được tự ý ngưng thuốc hoặc bỏ điều trị nếu như không được sự quyết định của thầy thuốc. Ngưng hút thuốc lá.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về bệnh lý đột quỵ tại các phòng khám chuyên khoa Nội thần kinh tại các bệnh viện trong thành phố như: BV Chợ Rẫy, BV Nhân dân 115, BV Nguyễn Tri Phương, BV Nguyễn Trãi, BV Bưu Điện II, BV Cấp cứu Trưng Vương và BV An Bình.
Thạc sĩ - bác sĩ Phan Lạc Đông Phương
(chuyên khoa cấp I nội thần kinh)
Bình luận (0)