Đong gạo từng bữa
Đường vào xóm ngập rác và bốc mùi xú uế nồng nặc - hậu quả của những chất thải đủ loại của hàng trăm hộ nơi đây và hàng hàng ngàn con người ngày ngày lăn lộn kiếm sống ở ngôi chợ Ba Đình (xóm bộ lạc, nằm ngay phía sau ngôi chợ). Anh Nguyễn Minh Phương (tổ trưởng tổ 83, khu phố 5, phường 9, quận 8- nơi có Xóm bộ lạc) cho biết: “Xóm là một tập hợp của 100 hộ gia đình chuyên nghề làm thuê , làm mướn kiếm sống. Ở đây, mọi thứ đều tạm bợ, vì thế chuyện sinh hoạt thường nhật có quá nhiều trở ngại. Nhưng với nhiều người đã quen sống nơi này thì không có gì là đáng phải bận tâm!”
Bà L – một cư dân trong xóm, chuyên nghề giúp việc vặt cho các tiểu thương ở chợ Ba Đình, tiếp chúng tôi trong ngôi nhà (thực ra là một cái chòi, được dựng tạm bợ) bên trong không hề có bất cứ một thứ tiện nghi nào ngoài mấy cái ghế nhựa sứt mẻ, mấy cái nồi nhôm cáu bẩn, dăm cái chậu méo mó... Bà L., cho biết: “Mỗi ngôi nhà ở đây gắn với với thân phận dăm ba con người làm thuê, làm mướn, mong kiếm vài đồng lẻ đong gạo từng ngày...”.
|
|
Ông H, một trong những dân nhập cư tròm trèm 20 năm ở Xóm bộ lạc, cũng là người có thâm niên trong việc chuyên đong gạo từng bữa, kể: “Trước đây, nhà tôi ở dưới Vĩnh Long cũng có vài ba công ruộng, cuộc sống tuy không dư, nhưng cũng sống được. Thế rồi, đến giữa những năm 80, bà nhà tôi mắc bệnh nan y, bán hết đất mà vẫn không thể cứu chữa được. Không còn mảnh đất cắm dùi, 5 cha con phải chèo ghe ngược xuôi để mua bán phế liệu kiếm sống qua ngày. Rồi một ngày nọ đến nơi này để nương thân tiếp tục phận làm thuê, đong gạo từng bữa...”.
Góp nhiều cư dân nhất có lẽ là những người dân ngèo của các khu vùng ven Sài Gòn – Gia Định xưa, những người trước đây chuyên nghề xẻ cây cho các xưởng cưa. Ông Sáu T., một trong những “bô lão” trong xóm, là một trong số đó. Năm nay đã bước qua tuổi thất thập cổ lai hy. Hồi trước giải phóng, ông có 8 người con, 3 người con trai lớn theo ông đến con rạch Ụ Cây, mưu sinh bằng nghề cưa cây.
Ngồi nhấm nháp ly đế Gò Đen với vài ba con cá cơm khô trong căn nhà nhỏ chưa đầy 20m2 bên bờ con rạch Ụ Cây đang ô nhiễm nặng từng ngày, ông Sáu T. kể: “Hồi đó, dưới quê bị mấy chủ điền ép quá, tôi chịu không nổi, đành dắt 3 thằng con trai lớn lưu lạc lên Gia Định kiếm sống. Tuy có cực khổ đôi chút, nhưng vẫn sướng hơn cuộc đời tá điền ở miệt Cà Mau…”.
|
|
Theo ông Sáu T., nhọc nhằn trên bước mưu sinh là điều không đáng để cư dân xóm này phải bận tâm nhiều, bản thân ông hơn 30 năm làm thuê, làm mướn, đong gạo từng bữa vẫn không ngại. Nhưng với thân phận của những con người nghèo khổ, học vấn thấp không tránh khỏi bị người ta nhìn bằng ánh mắt khinh thường.
Những đứa trẻ không khai sinh
Cả xóm có hàng chục đứa trẻ trong độ tuổi đến trường, nhưng đa phần không hề biết mặt chữ. Vì hàng ngày, chúng phải thức dậy từ rất sớm, đứa theo mẹ bán vé số, đứa theo cha hành nghề mua ve chai, đứa ra chợ coi ai sai gì làm nấy … Thằng bé đen như nhọ nồi đứng trước mặt chúng tôi có tên là Hùng. Năm nay Hùng chưa đầy 11 tuổi, người cứ quắt queo như que củi khô. Nghe anh Phương, tổ trưởng tổ dân phố nơi đây nói rằng, tất cả những đứa trẻ ở đây đều không đi học và hầu hết không có giấy khai sinh. Cha mẹ các em không hề quan tâm đến việc khai sinh cho con. Họ chỉ những mong các em khoẻ mạnh để lao động tự kiếm sống.
Thêm vào đó, trẻ em nơi đây đa phần đều suy dinh dưỡng và mắc nhiều bệnh tật, bởi nguồn thức ăn cung cấp cho chúng chỉ đơn thuần là những món ăn đạm bạc, thỉnh thoảng cha mẹ hay bản thân bọn trẻ “trúng mánh” mới mong được một bữa ngon.
|
|
Hùng chưa một lần được cắp sách đến trường, nhưng lại là lao động chính của gia đình. Cha Hùng qua đời khi em đang nằm nôi, mẹ thì bệnh tật kéo dai. Hằng ngày, nó dậy rất sớm, đi bán vé số, khắp các ngõ ngách quận 5, quận 8. Hùng tâm sự: “Không phải em không muốn đi học mà là có muốn đi học cũng không xong, bởi nghèo và bởi tới nay em vẫn chưa có giấy khai sinh…”.
Theo anh Phương, ở Xóm bộ lạc này, những đứa trẻ đang trong độ tuổi đến trường được đi học chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay. Ở đây em nào học đến cấp 2 được coi là học cao rồi. Chính vì niềm hy vọng vào thế hệ mai sau không có, cho nên những đứa trẻ trong Xóm bộ lạc cũng đang từng ngày, từng giờ lặp lại cái vòng luẩn quẩn của cha mẹ chúng, với phận làm thuê và cảnh “đong gạo từng bữa”
Có thể nói, bao đời nay cái khổ về con chữ cũng là một trong những nguyên nhân ghìm chặt người dân nơi đây trong cái đói, cái nghèo, cái thân phận đi làm thuê. Cũng đã nhiều lần trai gái trong xóm quyết tâm tìm một tương lai tươi sáng hơn, nhưng do không biết chữ nên đành chào thua. Còn những ai cố đổi đời bằng mọi cách thì lại bị cuốn vào con đường tệ nạn.
* Phận người bên con rạch Ụ Cây - Kỳ 1: “Xóm bộ lạc”
* Phận người bên con rạch Ụ Cây - Kỳ 2: Xóm nghèo, nghèo mãi!
(còn tiếp)
Đỗ Thông - Ngọc Hậu
Kỳ 3: Khi cơn lốc tệ nạn ùa qua
Bình luận (0)