Hôm qua, ông Biden đã gặp gỡ giới lãnh đạo Ba Lan trước khi lên đường sang CH Czech và Romania vào hôm nay và ngày mai. Theo thông báo từ Washington, chuyến đi của Phó tổng thống Biden nhằm bàn thảo vai trò của ba nước nói trên trong hệ thống phòng thủ tên lửa mới của Mỹ tại Đông u cùng những vấn đề khác như chiến sự tại Afghanistan và việc không phổ biến hạt nhân.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng mục đích thực chất là để giải tỏa những căng thẳng từ Warsaw, Prague và cả Bucharest sau khi chính quyền của Tổng thống Obama tuyên bố từ bỏ kế hoạch triển khai lá chắn tên lửa đạn đạo trước đây. Hệ thống phòng thủ tên lửa ở châu u do chính quyền Bush đề xuất năm 2008, bao gồm việc triển khai tên lửa đánh chặn ở Ba Lan và radar ở Czech, trước nguy cơ bị tấn công bằng tên lửa tầm xa từ Iran. Nga phản đối quyết liệt kế hoạch này vì cho rằng các tên lửa ngay sát biên giới của mình sẽ là mối đe dọa đến an ninh quốc gia. Quyết định từ bỏ kế hoạch trên của Nhà Trắng giúp quan hệ Nga - Mỹ dần ấm lại nhưng lại gây lo lắng cho Ba Lan và Czech, những nước đã ký thỏa thuận lá chắn tên lửa.
Trước khi đến Warsaw vào hôm qua, Phó tổng thống Biden nói Mỹ sẽ không hy sinh lợi ích của đồng minh tại khu vực vì quan hệ với Nga, theo Reuters. “Chúng tôi tin rằng cải thiện quan hệ với Nga sẽ góp phần bảo đảm an ninh tại châu u và mang lại lợi ích cho các đồng minh”, ông Biden phát biểu trên nhật báo Ba Lan Rzeczpospolita. Theo kế hoạch mới, Mỹ sẽ triển khai các tên lửa SM-3 1B cùng một số tên lửa đất đối không Patriot trên lãnh thổ Ba Lan nhằm đánh chặn tên lửa tầm ngắn và trung của Iran.
Theo Mỹ, Iran hiện vẫn chưa có điều kiện sở hữu tên lửa tầm xa và hệ thống mới linh hoạt và có chi phí thấp hơn. AFP dẫn lời Tổng thống Ba Lan Lech Kaczynki cho hay ông cần được cung cấp chi tiết cụ thể về kế hoạch mới, nhất là thời hạn triển khai và hoàn thành. Trong khi đó, hãng tin Bloomberg dẫn lời trợ lý Pawel Wypych của ông Kaczynki cho hay Ba Lan còn muốn có cả quân Mỹ đồn trú tại nước này bất chấp có thể gây khó chịu cho Nga. “Mỹ là đồng minh lớn nhất của Ba Lan trong khối NATO. Chúng tôi cũng muốn giữ quan hệ thân thiện với Nga nhưng an ninh quốc gia phải là vấn đề hàng đầu”. Theo hãng tin RIA Novosti, Thứ trưởng Ngoại giao CH Czech Tomas Pojar cũng hy vọng trong chuyến thăm tới Prague, ông Biden sẽ đưa ra những đề nghị mới về việc triển khai lá chắn tên lửa.
Thật ra, cả ba nước là điểm đến của ông Biden vẫn lo lắng Mỹ bắt đầu xem nhẹ vai trò của họ trong quan hệ đồng minh so với thời Tổng thống Bush. Mọi cam kết về lá chắn tên lửa mới thật ra chỉ tượng trưng cho sự trấn an rằng Mỹ vẫn “ở sau lưng” Đông u. “Đối với chúng tôi, tên lửa không đáng quan tâm bằng sự khẳng định tình hình an ninh của khu vực này cũng quan trọng như tại Tây u”, Cục phó Cục An ninh quốc gia Ba Lan Witold Waszczykowski phát biểu với Reuters.
Trọng Kha
Bình luận (0)