Tư vấn trực tuyến: Để có một trái tim khỏe mạnh

28/09/2007 10:26 GMT+7

Dinh dưỡng như thế nào cho hợp lý; cách phòng tránh và điều trị các bệnh liên quan đến tim mạch và một số vấn đề liên quan khác đã được các bác sĩ giải đáp đầy đủ cho bạn đọc trong buổi tư vấn trực tuyến chiều nay (28/9) trên Thanhnien Online. Chương trình do báo Thanh Niên phối hợp với Công ty Dầu thực vật Cái Lân - nhãn hiệu dầu đậu nành Simply tổ chức.

Ban Tư vấn chương trình tư vấn "Để có một trái tim khỏe mạnh" gồm: Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi - Giảng viên Trung tâm Đào tạo bồi dưỡng cán bộ y tế TP.HCM; Bác sĩ Nguyễn Tự Cường - Bệnh viện Hải quân 1/5.

* Chi an 2 buoi sang, trua, chieu khong an, chi uong sua thi co anh huong gi den suc khoe, huyet ap va benh tim (tim bi hep val 2 la). Xin bac si chi gium neu voi cach an uong nhu vay thi phai an lam sao cho co day du chat ma suc khoe van binh thuong, khong anh huong den huyet ap va tim mach cua minh. Uong sua Canxi truoc khi di ngu co anh huong den than? Vi nghe noi de bi san than vi canxi bai tiet khong kip. (Tuyet Hanh, 41 tuổi, Nữ, Can tho, nhan vien quan ly)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi - Giảng viên Trung tâm Đào tạo bồi dưỡng cán bộ y tế TP.HCM: Nếu đã có bệnh lý tim mạch và huyết áp cùng lúc, chắc chắn bạn không thể theo chế độ ăn kiêng quá nghiêm ngặt như vậy mà cần thiết phải có bữa ăn trải đều trong ngày, các bữa ăn phải đủ chất nhất là các chất vitamin, khoáng có trong rau, trái tươi, chất đạm quý có trong cá, đậu đỗ.... Mỗi ngày có thể uống 500ml sữa, và có thể uống ngay trước đi ngủ mà không sợ ảnh hưởng gì đến chuyện sỏi thận, vì sỏi thận chỉ xảy ra trên những cơ địa đặc biệt có sự tăng thải canxi qua đường thận chứ không phải trên tất cả mọi người.

* Bac si hay cho em mot loi khuyen ve che do tap the duc de tim mach duoc tot, khoe. Em xin chan thanh cam on! (huynh quoc thanh, 20 tuổi, Nam, truong CDTCKT, sinh vien)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Trước khi tập thể dục có lẽ em nên kiểm tra tình trạng sức khỏe của mình hiện nay. Nếu có một bệnh lý nào đó thì cần được điều chỉnh cho ổn định trước khi quyết định chọn loại hình tập luyện. Trường hợp sức khỏe bình thường có thể chọn bất cứ một môn ưa thích nào, nếu tuổi dưới 40 nên tập trung bình đến nặng liên tục 1 giờ mỗi ngày, nếu tuổi trên 40 chọn môn trung bình đến nhẹ khoảng 2 giờ mỗi ngày. Sau khi tập phải đổ mồ hôi, tim đập nhanh, thở mạnh mới đạt hiệu quả tốt.

Đại diện báo Thanh Niên (bìa trái) và đại diện Công ty Dầu thực vật Cái Lân (bìa phải) tặng hoa cho khách mời tham dự chương trình.
Ảnh Đào Ngọc Thạch

* Liên tục thấy ngẹt thở, trống ngực đập kiểu hồi hộp, phải hít sâu thì mới trở lại bình thường. Có phải là bị bệnh tim, cần làm gì để khắc phục? (hoang thị to, 37 tuổi, Nữ, thanh pho thanh hoa, cơ quan nha nươc)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường - Bệnh viện Hải quân 1/5: Em phải nói rõ khó thở lúc nào, có khi nào ban đêm phải ngồi dậy để thở không? Vì nếu ban đêm phải ngồi dậy để thở thì đó là dấu hiệu bệnh hen phế quản. Em nên đi khám tại BV chuyên về phổi như là BV Phạm Ngọc Thạch.

Còn trường hợp trống ngực đập liên hồi, em có thể bị bệnh nhịp xoang nhanh. Em cần phải làm điện tim, cần thiết có thể làm siêu âm tim để chuẩn đoán và có phương án điều trị tốt.

Trường hợp em phải hít sâu mới trở lại bình thường thì nhiều khả năng là do Cường giao cảm. Để khắc phục tình trạng này thì phải khám kỹ tim mạch hô hấp để có phương án điều trị tốt nhất. Nếu sau khi khám mà có kết luận là nhịp xoang nhanh thì điều trị không quá phức tạp, em nên đến một bác sĩ chuyên ngành tim mạch hoặc nội khoa để điều trị và đừng quá lo lắng. Ngoài ra, cần phải hạn chế các chất kích thích như cà phê, trà đặc...

* Benh cao huyet ap, dieu tri 2 thang nhung chua on dinh, thuong chong mat, muon te, e dau (nguyentuduong, 54 tuổi, Nam, tphcm, cb huu)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Cao huyết áp là một bệnh lý mãn tính, có rất nhiều yếu tố liên quan nên muốn điều trị ổn định cần sự kết hợp từ dinh dưỡng, đến vận động, đến cách sống điều độ và tâm lý ổn định bên cạnh việc dùng thuốc và theo dõi bệnh thường xuyên. Các triện chứng chóng mặt, nhức đầu, xây xẩm... là các triệu chứng của tình trạng huyết áp chưa ổn định, cần được theo dõi và điều trị tích cực hơn. Ngoài việc dùng thuốc, cần chú ý ăn nhạt, tránh mắm muối, bột ngọt, tránh chất béo và đường ngọt, tránh cà phê, thuốc lá, ngủ sớm và đủ giấc, tránh stres, lo âu, kích xúc tâm lý hay thể chất. Tập luyện thể dục thể thao nhẹ nhàng ít nhất 1 giờ mỗi ngày.

* Xin bác sĩ cho biết nên ăn uống thế nào để giảm lượng Choleterol trong máu? Lượng chất béo mỗi ngày nên tiêu thụ là bao nhiêu? (Lê Thị Hiền, 33 tuổi, Nữ, 17b hẻm 370/28/5 Nguyễn Văn Cừ, Long Biên, Hà Nội, Công nhân)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Ở độ tuổi của chị lượng chất béo trung bình mỗi ngày có thể tiêu thụ vào khoảng 30g, tức khoảng 3 muỗng canh. Ăn dầu, tránh mỡ, tránh các chất béo no có trong da, lòng, tim gan, phủ tạng, óc, shortening... Ngoài ra cũng nên tránh các thức ăn công nghiệp, thức ăn nhanh. Mỗi ngày cũng nên tập luyện vận động ít nhất 1 giờ.

* Tôi hiện đang học tại trung tâm tin học nước ngoài và chương trình học rất nhiều, cho nên tôi tiếp xúc nhiều với máy tính và cũng không quan tâm nhiều đến sức khỏe. Vậy thì tôi mong bác sĩ Đào Thị Yến Nhi có thể cho tôi câu trả lời để tôi có thể dễ dàng trong công việc học của mình. Tôi xin chân thành cảm ơn những đóng góp trả lời của bác sĩ! (kiên, 22 tuổi, Nam, tổ 19 phần lăng hoà khê thanh khê đà nẵng, sinh viên)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Trước hết có lẽ bạn cần phải tập thói quen quan tâm đến sức khỏe của mình trước khi quan tâm đến sức khỏe của máy tính! Cần phân bố các bữa ăn trong ngày đều đặn mỗi 3-4 giờ, tối đa là 6 giờ phải có một bữa ăn, ăn đủ các nhóm thức ăn cần thiết như bột, đạm, rau, chất béo... Tập thể dục thể thao ít nhất 1 giờ mỗi ngày, tránh lạm dụng cà phê, thuốc lá, thức uống có cồn... Mỗi ngày thêm ít nhất 500ml sữa, và ngủ đủ 7-8 giờ.

* Tôi phải làm việc ca đêm xuyên suốt vì lý do công việc. Tôi muốn hỏi bác sĩ mình cần phải làm gì và uống thuốc nào để cho tim khỏe hơn và làm việc tốt hơn? Xin cảm ơn bác sĩ. (Thiện, 24 tuổi, Nam, Quận Bình Thạnh, Tp HCm, Nhân viên văn phòng)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Ở độ tuổi của bạn, trái tim còn rất khỏe, nên chỉ cần phân bố thời gian ngủ hợp lý ngoài giờ làm việc, ăn uống điều độ và cân đối, tránh lạm dụng chất kích thích tim mạch như trà đậm, cà phê, thuốc lá, tập luyện thêm một môn thể thao đều đặn hàng ngày là có thể giữ gìn trái tim của mình mà không cần dùng thêm thuốc gì. Cũng cần lưu ý giữ cân nặng phù hợp với chiều cao, đừng để mình quá gầy hay quá thừa cân.

Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi (phải) - đang trả lời các câu hỏi
của bạn đọc. Ảnh Đào Ngọc Thạch

* Tôi nghe lương y tại bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) nói rằng sữa đậu nành tăng nguy cơ sỏi thận. Xin cho hiểu thêm về quan điểm này. (VU HUNG, 75 tuổi, Nam, 61 Tan Son Hoa, Tp HCM, Can bo huu)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Rất tiếc là hiện nay tôi chưa đọc được tài liệu nghiên cứu nào xác nhận vấn đề trên. Thành phần dinh dưỡng của đậu nành không có các yếu tố liên quan đến việc gia tăng thành lập sỏi thận. Xin vui lòng liên hệ với người công bố kết quả này để tìm kết quả nghiên cứu.

* Tôi thấy chóng mặt, tim đập nhanh, thở nhanh. Tôi đi khám BS cho biết huyết áp hơi cao 145/85.Vậy xin cho biết huyết áp như thế có ảnh hưởng gì đến bệnh tim, mạch không? Xin cảm ơn bác sĩ nhiều. (Ngọc Nam, 50 tuổi, Nữ, 05 Hoa Lư, Nội trợ)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Bạn không nói rõ nhịp tim đập nhanh của bạn là bao nhiêu, nếu đúng là tim đập nhanh thì mạch phải trên 90 lần/phút. Triệu chứng chóng mặt của bạn cũng có thể là do huyết áp tâm thu hơi cao, cũng có thể là do thiểu năng tuần hoàn não. Vì ở tuổi của bạn, huyết áp 145/85 chỉ số 145 mmHg là chỉ số huyết áp tâm thu cao đột ngột còn chỉ số 85mm Hg là chỉ số huyết áp tâm trương là giới hạn cao của bình thường. Với mức huyết áp này nếu không thực hiện tốt các chế độ như: ăn giảm muối và nếu cân nặng quá (béo phì) chỉ số IBM > 23 thì phải thực hiện chế độ ăn giảm cân và bạn nên ăn nhạt vừa, có thể dùng thuốc lợi tiểu nhẹ (nếu sau khi thực hiện chế độ ăn giảm cân, tập thể dục đều đặn).

Bạn không cần lo lắng nhiều với chỉ số huyết áp này, tất nhiên bạn đã bị cao huyết áp tâm thu. Bạn cần thực hiện tốt chế độ tiết giảm ăn uống, hạn chế rượu, thuốc lá... và tăng cường tập thể dục thì chỉ số huyết áp có thể trở về bình thường. Bạn nên theo dõi huyết áp của mình liên tục trong vòng 6 tháng đến 1 năm và tốt nhất là bạn nên có một huyết áp kế để tự đo tại nhà. Để tốt hơn nữa trong việc tầm soát huyết áp của bạn, bạn nên làm xét nghiệm mỡ máu định kỳ và làm điện tim thì bác sĩ sẽ có phương án tư vấn điều trị tốt hơn cho bạn.

* Ngoài việc ăn uống điều độ (phải ăn như thế nào) thì tập thể dục hàng ngày (đi bộ, chạy bộ) có là giải pháp tốt để có trái tim khỏe hay không? (hòa bảo, 28 tuổi, Nam, 05 Sư Thiện Chiếu, P7, Q3, Kỹ sư điện)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Ăn uống điều độ bao gồm ăn phù hợp với nhu cầu, tức là không để cân nặng của mình quá thấp hay quá thừa so với tiêu chuẩn chung về chiều cao, các bữa ăn trong ngày được chia đều, không để cơ thể quá đói cũng không nên ăn quá no, các thức ăn đa dạng phong phú không ăn tập trung vào một loại thức ăn nào cũng không kiêng khem một thứ gì. Ăn uống điều độ cộng với tập luyện đầy đủ sẽ giúp tim khỏe mạnh và trẻ lâu.

* Tôi đi khám, bác sĩ cho tôi biết tim bị loạn nhịp (thỉnh thoảng có nhịp đôi). Nhờ bác sĩ tư vấn cho tôi chế độ ăn uống, luyện tập thế nào cho phù hợp. (Đức Tùng, 31 tuổi, Nam, GÒ Vấp , kinh doanh)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Loạn nhịp không hằng định có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, nếu không có ảnh hưởng đến hoạt động của tim và tình trạng của cơ thể thì thường chỉ cần theo dõi thường xuyên là được. Ăn uống và vận động sẽ tùy thuộc vào tình trạng thực tế, nếu vẫn có thể sinh hoạt bình thường mà không đau ngực, khó thở thì vẫn có thể tập luyện như người bình thường

* Tôi có con, năm nay cháu lên 5 tuổi, nặng 21kg. Cháu bị tim bẩm sinh, thông liên nhĩ (15mm), hơi hẹp động mạnh phổi (chưa có chỉ định phẫu thuật) và ngoài ra cháu còn bị lõm lồng ngực. Xin bác sĩ cho biết cách chăm sóc và luyện tập để nâng cao sức khỏe cho cháu. (Lê Hùng Sơn, 35 tuổi, Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu, Công chức)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Bé bị thừa cân khá nhiều. Đây là một yếu tố khá nguy cơ cho bệnh tim của cháu. Nên cho bé đến khám tại một chuyên khoa dinh dưỡng để có thực đơn ăn uống và tập luyện phù họp nhất. Trong thời gian chưa đi khám được, nên lưu ý đến lượng chất bột và chất béo trong ngày của cháu. Cháu ăn trung bình mỗi bữa 1 chén chất bột (cơm, cháo, bún...), 1 muỗng cà phê chất béo, tránh thức ăn chiên xào, tăng lượng rau, trái cây. Mỗi ngày chỉ cần 600ml sữa không béo, không cho trẻ ăn đêm, bú đêm.

Lõm lồng ngực có thể tập động tác tay ngực, hít thở sâu để lồng ngực căng thường xuyên, ngày cho bé tập 2 lần mỗi lần khoảng 20-30 phút.

* Tôi thường hay bị nhói đau ở ngực bên trái, mỗi lúc như vậy chỉ kéo dài trong vòng 1 phút song rất khó thở, đôi lúc tim tôi dập rất nhanh và trong người cảm thấy hồi hộp bồn chồn, ban đêm rất khó ngủ (ngủ từ 12h đến 3h sáng là đã thức dậy). Mong bác sĩ cho tôi biết tôi có bị bệnh gì không, nếu có bệnh thì hướng dẫn phương pháp điều trị ra sao, ở đâu? (Nguyễn Thinh Ký, 37 tuổi, Nam, Đà Nẵng, Kế toán)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Bạn không nói rõ đau xuất hiện vào lúc nào (lúc bình thường hay lúc làm việc nặng). Cơn đau của bạn kéo dài một phút thì có thể là cơn đau thắt ngực, bạn cần phải khám kỹ tim mạch, làm điện tim, điện tim gắng sức, cần thiết làm siêu âm tim để có kết luận chính xác. Để biết cơn đau thắt ngực này có phải do mạch vành hay không bạn nên đi khám tim mạch tại các BV chuyên khoa như Viện tim.

Trường hợp tim đập nhanh, hồi hộp, bồn chồn mất ngủ ban đêm có thể bạn bị suy nhược thần kinh. Trước hết bạn nên đến một bác sĩ nội tổng quát hoặc nội thần kinh để được kiểm tra và hướng dẫn điều trị thích hợp.

Bác sĩ Nguyễn Tự Cường (trái), thích thú trước một câu hỏi
của bạn đọc. Ảnh Đào Ngọc Thạch

* Thỉnh thoảng tôi thấy nhói nhói ở tim tôi đi khám bác sĩ bảo là thiếu máu lên tim. Tôi xin hỏi không biết có nguy hiểm và cần bổ sung dinh dưỡng và món ăn gì để tránh tình trạng trên. Cám ơn bác sĩ rất nhiều! (Phuoc , 25 tuổi, Nam, 24 Nguyễn Đình Chiểu Q3, Sinh Vien)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Thiếu máu cơ tim thường liên quan đến tăng lipid máu, xơ vữa động mạch, hoặc rối loạn thần kinh tim. Tuy nhiên ở độ tuổi của bạn mà có thiếu máu cơ tim cũng là chuyện cần quan tâm. Tốt nhất nên kiểm tra vài lần và làm siêu âm tim để xác định mức độ thiếu máu và có thể xác định các nguyên nhân liên quan. Trong thời gian chờ kết quả, nên ăn uống và sinh hoạt điều độ, nghỉ ngơi thích hợp, tránh chất kích thích, nhất là thuốc lá.

* Hiện nay má tôi (70 tuổi) bị huyết áp cao, mỗi khi làm việc hơi nặng hoặc phải đi bộ nhiều lần thì cảm thấy rất mệt. Vậy xin hỏi bác sĩ má tôi cần ăn uống như thế nào, trái cây gì giúp bổ tim và bà có cần tập thể dục không? (Nhất Đăng Cường, 32 tuổi, Nam, 34A Nguyễn Trung Trực, B.Thạnh, TP.HCM, Nhân viên)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Ở độ tuổi của bác đi bộ nhẹ nhàng là cách tập luyện tốt nhất. Nên đi làm nhiều lần, mỗi lần một đoạn ngắn vừa sức. Đương nhiên là cần tránh làm việc nặng. Các loại trái cây nói chung không có tác dụng bổ tim như bạn hỏi, chỉ là những chất cung cấp vitamin, chất khoáng... để hỗ trợ cho hoạt động của hệ tim mạch. Cần kiêng chất béo, đường, và các dạng chất bột nhiều năng lượng như bột mì, nếp...

* Xin giải thích các chỉ tiêu liên quan tới máu như trygliceride, cholesteroll, HDL, LDL. Tôi mới đi xét nghiệm máu có trygliceride 3,59 mmol/l và cholesterol 6,32 mmol/l. Xin cho một lời khuyên đối với tôi. (Lê Văn Lang, 50 tuổi, Nam, Q9, giảng viên)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Các chỉ số cholesteroll, HDL, LDL, trygliceride... là các thành phần của mỡ máu. Kết quả xét nghiệm của bạn trygliceride 3,59 mmol/l là cao, mức bình thường phải dưới 1,8 mmol/l. Còn chỉ số cholesterol, bạn không nói rõ là cholesterol toàn phần hay là LDL-Cholesterol. Nếu chỉ số của bạn là cholesterol toàn phần ở mức 6,32 mmol/l là hơi cao (mức bình thường là khoảng chừng 3,9-5,2 mmol/l).

Hiện tại, chắc chắn bạn đang bị tăng trygliceride là một loại rối loạn chuyển hóa lipit. Bạn nên điều chỉnh bằng cách giảm ăn mỡ và nhiều glucide, giảm hoặc bỏ rượu, thuốc lá và tăng cường tập thể dục. Nếu cân nặng của bạn vượt mức cho phép (dư cân, IBM > 23) thì bạn phải có chế độ ăn giảm cân, tích cực tập thể dục đều đặn như đi bộ hoặc bơi lội... Sau khoảng 3 tháng xét nghiệm lại mà trygliceride vẫn cao thì bạn nên đến bác sĩ để khám và kê thuốc giảm trygliceride cho bạn.

* Xin cho biet tac dung mang lai tu dau dau nanh simply doi voi suc khoe tim mach? Cac loai dau khac co tac hai gi voi tim mach khong? (Truong Xuan, 39 tuổi, Nam, quan 9-tphcm, cong nhan vien)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Đậu nành là một loại thực phẩm được xem là có lợi cho tim mạch do thành phần không có cholesterol, chứa các chất đạm thiết yếu, các chất béo không no có lợi cho tim, đồng thời có chứa một thành phần gọi là phytoestrogen có tác dụng duy trì sức khỏe, sự trẻ trung của tế bào ở phụ nữ tương tư như nội tiết tố từ buồng trứng.

* Tôi bị tắc nghẽn mạch nhánh phải hoàn toàn (Điện tâm đồ - bệnh viện tỉnh chẩn đoán), hiện nay vẫn còn và đôi lúc cảm thấy tim đập không bình thường, lúc đó trong người hơi mệt. Xin bác sĩ cho biết: Đó là bệnh gì? Điều trị ở đâu? Chế độ dinh dưỡng phải như thế nào. (Lê minh Thành, 51 tuổi, Nam, Cục thống kê Kiên Giang, CV Thống kê)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Tắc nghẽn mạch vành có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như xơ mỡ, huyết khối... cần thăm khám, làm xét nghiệm mới xác định được. Khi mạch vành bị tắc nghẽn, cơ tim sẽ bị thiếu máu nuôi, sẽ có tình trạng mệt, khó thở, đau ngực như mô tả. bệnh được điều trị ở tất cả các khoa tim mạch. Ăn uống chủ yếu kiêng chất béo no, kiêng đường, muối, bột ngọt, ăn nhiều rau trái tươi, tránh các chất kích thích cà phê, thuốc lá, cồn, giữ cân nặng ở mức vừa phải là tốt nhất.

Toản cảnh buổi giao lưu trực tuyến. Ảnh Đào Ngọc Thạch

* Xin hoi bac si vi sao an no hoac binh thuong cung bi o hoi keu thanh tieng, bac si co the cho em biet nguyen nhan tai sao khong va cach ch­ua tri nhu the nao? (hoang thi nhung, 24 tuổi, Nữ, cam hieu cam lo quang tri, lam nong)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Triệu chứng ợ hơi, ợ chua nếu kéo dài có thể là dấu hiệu đầu tiên của một bệnh lý vùng dạ dày như viêm dạ dày, loét dạ dày tá tràng... Cần đến khám tại chuyên khoa tiêu hóa.

* Vừa qua tôi có khám định kỳ hàng năm và được biết kết quả điện tim của tôi là: nhịp xoang chậm/49/phút. Nhưng hiện nay tôi thấy sức khỏe vẫn bình thường. Vậy tôi chơi thể thao có được không (đánh cầu lông) và phương pháp điều trị như thế nào? Chế độ ăn uống ra sao cho phù hợp và tôi cần phải làm gì? Vậy mong quý bác sĩ cho tôi lời khuyên. (HOÀNG TRƯỜNG SƠN, 44 tuổi, Nam, 108 TY THẠNH, NHN VIÊN)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Nhịp xoang chậm nếu không gây ảnh hưởng đến sinh hoạt thì vẫn có thể tập luyện các môn thể thao trung bình như cầu lông, bóng bàn... được. Về điều trị, xin liên hệ chuyên khoa tim mạch của các bệnh viện để được khám, xác định tình trạng tim và nguyên nhân để có hướng dùng thuốc đúng nhất.

* Kính gửi Ban Tư vấn chương trình "Để có một trái tim khoẻ mạnh", tôi năm nay 39 tuổi, gần đây hay có hiện tượng buổi sáng lúc gần thức dậy luôn có cảm giác rất mệt ở tim (lúc còn nằm trên gường), nhưng nếu thức dậy và vận động một lúc thì thấy bình thường trở lại. Xin hỏi Ban Tư vấn đó là hiện tượng gì và nó có ảnh hưởng gì đến sức khỏe? (Võ Anh Khoa, 39 tuổi, Nam, Tam Kỳ - Quảng Nam, Công chức )

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Triệu chứng mệt ở ngực lúc ngủ dậy có thể không chỉ do tim mà còn do phổi, thần kinh, nội tiết... nên tốt nhất là nên đến kiểm tra sức khỏe để xác định nguyên nhân.

* Tôi bị bệnh cường giáp đã 5 tháng nay rồi, tôi có đi khám tim ở trung tâm hòa hảo và bác sĩ nói tôi bị hở van tim <1/4 lá trái. Và lâu lâu tôi cũng thấy tim nhói đau. Xin bác sĩ cho tôi biết cách điều trị, môn thể thao nào là hợp lý và chế độ ăn uống như thế nào là hợp lý. Những thực vật, động vật tốt cho tim còn loại nào không ăn được. (Anh Tuấn, 25 tuổi, Nam, vietnam, gv)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Hở van tim 1/4 có khả năng chỉ là hở cơ năng, có thể phục hồi khi điều trị ổn định cường giáp. Dấu hiệu đau nhói ở tim cũng có khả năng do thiếu máu cơ tim tương đối trong cường giáp. Trong giai đoạn cường giáp chưa ổn định, không nên chơi thể thao, chỉ cần tập luyện hít thở hay đi bộ nhẹ nhàng. Tuyệt đối tránh các chất kích thích như bia rượu, thuốc lá, cà phê, trà đậm, ăn uống theo nhu cầu để duy trì cân nặng bình thường, tránh ăn các thực phẩm giàu chất béo no như da, lòng, tim gan cật, mỡ động vât (trừ mỡ cá), nước cốt dừa, dầu dừa... Các loại cải bắp, cải cây, đậu nành cũng nên hạn chế, khi ăn phải nấu thật chín, không ăn sống.

* Cho em hỏi, mẹ em bi hở van tim thì phải có chế độ ăn uống và tập luyện như thế nào để giữ gìn sức khoẻ? (mẹ em năm nay 52 tuổi). (Trung Quân, 23 tuổi, Nam, Hồng Ngự - Đồng Tháp, NV TD)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Trước mắt, mẹ bạn cần nghỉ ngơi, hạn chế làm việc nặng. Nếu có tập thể dục cũng chỉ là các vận động nhẹ nhàng, chia làm nhiều lần trong ngày. Chế độ dinh dưỡng có thể đa dạng, cân đối, ăn nhiềụ rau trái, cá, đậu đỗ, hạn chế thịt đỏ, mỡ động vật... Không cần quá kiêng khem, duy trì cân nặng vừa phải, giảm cân nếu có thừa cân. Khám bệnh thường xuyên và điều trị liên tục theo y lệnh của thầy thuốc.

Ảnh Đào Ngọc Thạch

* Thưa bác sĩ tôi đi khám và có kết luận là bị rối loạn tiền đình và thiếu máu cơ tim. Xin bác sĩ cho biết cách điều trị hai loại bệnh nói trên? Và chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày có cần phải kiêng gì không? Rất mong nhận được sự tư vấn của bác sĩ. (Đỗ Thị Trường, 52 tuổi, Nữ, Vũng Tàu, Nội trợ)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Rối loạn tiền đình và thiếu máu cơ tim có thể là 2 bệnh riêng rẽ kết hợp với nhau hoặc có thể triệu chứng chóng mặt của bạn là một triệu chứng của bệnh thiếu máu cơ tim. Rối loạn tiền đình thì điều trị bằng cách dùng thuốc chống rối loạn tiền đình như: Stugeron, Tanakan... (nhóm thuốc tăng cường tuần hoàn não), Tanganin (thuốc chống chóng mặt, buồn nôn).

Còn bệnh thiếu máu cơ tim thì có thể dùng thuốc bảo vệ cơ tim như: Vastarel MR 35mmg (ngày 2 lần, lần/viên), thuốc tăng cường lưu lượng máu nuôi dưỡng cơ tim như nhóm thuốc Nitrat, thuốc ức chế men chuyển AEC sẽ rất có lợi cho tim của bạn. Bạn nên làm xét nghiệm mỡ máu xem mỡ máu của bạn có tăng hay không, để có những điều chỉnh thích hợp.

Về chế độ ăn uống và sinh hoạt đối với người bị thiếu máu cơ tim thì cũng không nên ăn quá nhiều calori. Bạn phải duy trì cân nặng lý tưởng IBM từ 18,5-23 (IBM = cân nặng/(chiều cao)2). Bạn không nên ăn nhiều mỡ, nên bỏ thuốc lá, rượu. Không nên thức khuya, cần phải tập thể dục đều đặn, có thể là đi bộ và bơi lội. Tránh gắng sức như thi đấu thể thao là không nên.

* Không hiểu sao khi ngủ em bi tê tay, tê chân, đứng lên ngồi xuống cảm giác chóng mặt thỉnh thoảng tim đập nhanh và mạnh, dù chỉ là đi hơi nhanh lên cầu thang thấp thôi. Xin cho hỏi đó có phải là dấu hiệu của bệnh tim mạch và dinh dưỡng như thế nào cho tim khoẻ? (Trần Tấn Phát, 24 tuổi, Nam, Tân Bình, nhân viên công ty)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Triệu chứng của bạn có khả năng là do suy nhược cơ thể, thiếu máu, huyết áp thấp, hoặc thiếu canxi máu hơn là bệnh tim mạch. Bạn có thể kiểm tra ở một cơ sở y tế. Trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày cần tối thiểu 500ml sữa, tăng các thực phẩm giàu chất sắt như huyết, gan...

* Xin cho biết có nên cần thiết cho thêm dầu khi nấu canh, nếu có thì nên cho dầu vào canh khi nào cho hợp lý? (Võ Thị Tuyết Nga, 33 tuổi, Nữ, 83/11 Nguyễn Huệ Phường 5 Tuy Hoà Phú Yên, CBCNV)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Dầu là một dung môi tốt để giúp cơ thể hấp thu các vitamin tan trong dầu. Tuy nhiên một bữa ăn hỗn hợp thường có đủ lượng chất béo cần thiết đẩ làm việc này nên chuyện có thêm dầu vào canh hay không phụ thuộc khẩu vị của từng người. Đối với các loại canh nấu từ những loại rau củ quả đỏ đậm, xanh đậm như bí đỏ, cà-rốt, rau dền, bù ngót... nên thêm một muỗng dầu salade tinh luyện vào canh khi mới vừa tắt bếp là tốt nhất.

* Chau thuong khong cam thay doi vao bua sang, vay bac sĩ cho hoi chau nen an gi vao bua sang de vua dam bao dinh duong va khong anh huong toi suc khoe tim mach? Khi ngu hay giat minh co phai la co hien tuong ve tim mach? (Nguyen Thi Hai Au, 28 tuổi, Nữ, CamPha Quang Ninh, Nhan vien)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Bữa sáng là một bữa chính nên cần phải có đủ 4 nhóm thực phẩm bột, đạm, béo và rau. Trường hợp không có thói quen ăn sáng nhiều, có thể ăn ít và bổ sung thêm một ly sữa. Triệu chứng giật mình khi ngủ không phải là triệu chứng của bệnh tim mạch mà có thể do hệ thần kinh nhiều hơn.

* Toi co hut thuoc la, va doi khi thay nguc trai o tim minh dau, kho tho. Xin bac si cho biet toi bi benh tim co phai khong? (Tuan Kiet, 29 tuổi, Nam, Buon Ma Thuot-Daklak, du lich)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Bạn không nói rõ đau như thế nào và thời gian đau bao lâu, xuất hiện khi nghỉ ngơi hay khi đang gắng sức, khó thở như thế nào. Bạn cần phải đi khám tổng quát, chụp X-quang phổi, làm điện tim thì mới có chẩn đoán chính xác. Còn triệu chứng đau ngực trái có thể do nhiều nguyên nhân như: bệnh màng phổi, bệnh thành ngực, thần kinh liên sườn hay bệnh tim mạch.

* Toi thuong xuyen bi giat minh khi di xe gan may ngoai duong do tieng coi xe hoac vat can bat ngo. Sau do tim toi dap manh. Xin hoi co phai la benh tim va che do dinh duong nhu the nao de khoi giat minh khi di xe. (Ho van Son, 45 tuổi, Nam, Q5 T/P HCM, Tu do)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Triệu chứng giật mình như mô tả có lẽ không liên quan đến tim mạch mà do sự nhạy cảm của hệ thần kinh hơn. Chế độ dinh dưỡng thường không ảnh hưởng nhiều đến triệu chứng này.

* Toi hay bi met, hom truoc toi co do dien tam do cho ket qua la roi loan nhip tim. Thua bac sĩ toi phai dieu tri nhu the nao? An uong phai lam sao? (nguyen van tam, 30 tuổi, Nữ, 210h4, chung cu chu van an, phuong 26, binh thanh, nhan vien)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Rối loạn nhịp tim có nhiều vấn đề như nhịp xoang nhanh/chậm, dù là nhanh hay chậm thì đều có triệu chứng mệt mỏi. Nếu nhịp xoang nhanh thì bác sĩ sẽ cho bạn thuốc điều trị đưa về nhịp bình thường (nhịp xoang nhanh khi > 90 lần/phút, nhịp xoang chậm < 50-60 lần/phút). Em không nói rõ cân nặng của mình là bao nhiêu, có dư cân hay không? Nếu dư cân thì phải thực hiện chế độ ăn giảm cân và tích cực tập thể dục (dư cân khi IBM > 23).

* Chồng tôi năm nay 43 tuổi. Anh ấy rất thích ăn thịt mỡ, da heo, tôi khuyên can thế nào anh ấy cũng không nghe. Tôi không bao giờ đi chợ mua mở về nấu ăn. Anh ấy tự đi mua về thắng để lấy tép mở khô ăn. Tôi không biết phải khuyên can thế nào? Dù tôi đã cố gắng khuyên anh ấy hạn chế ăn, tôi không biết phải làm sao? Tôi biết anh ấy cũng đang có nhiều bệnh về mỡ trong máu, vậy nếu ăn uống như vậy có ảnh hưởng đến tim mạch không? (Phạm Loan, 37 tuổi, Nam, 213/29/10 Lê Hồng Phong, Vũng Tàu, CNV)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Nếu đã thừa mỡ trong máu thì cách ăn như vậy rất nguy hiểm. Nếu chị không thể nói với anh ấy, có thể nhờ một người có uy tín với anh ấy như bố mẹ, ông bà... hoặc để anh ấy gặp một người có chuyên môn để anh ấy tự tìm hiểu về các nguy cơ khi ăn nhiều các chất béo no như vậy. Tình trạng rối loạn lipit máu kéo dài thường sẽ có ảnh hưởng trên tim mạch, gan, thận, não... Nên có kế hoạch phòng bệnh trước khi các triệu chứng xuất hiện. Khi các triệu chứng đã xuất hiện đôi khi bệnh lý đã trở nên nghiêm trọng, khó điều trị.

Ảnh Đào Ngọc Thạch

 * Em bi tim bam sinh thong lien nhi va ho vanh 1/4, vay em can an uong va luyen tap nhu the nao de khoe? (Bùi Thị Hoàng Phụng, 27 tuổi, Nữ, Bình Trung - Bình Sơn - Quảng Ngãi, Quản lý Nhân sự)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Thông liên nhĩ và hở van 1/4 đều là các bệnh tim bẩm sinh mức độ nhẹ, có thể không cần can thiệp phẫu thuật mà bệnh nhân vẫn sống tốt. Nên tập luyện đều đặn hàng ngày, không cần quá mạnh, chỉ cần tập sức dai sức bền. Ăn uống bình thường theo độ tuổi không cần kiêng khem. Điều quan trọng nhất là cảnh giác trước những đợt viêm họng, phải điều trị càng sớm càng tốt những đợt viêm mũi họng, uống thuốc đủ liều và đủ thời gian để tránh nguy cơ trên tim.

* Bà mẹ trong khi cho con bú uống sữa đậu nành không đường thay nước được không? Có tác dụng phụ nào không? (nguyễn hoàng thị diệu, 25 tuổi, Nam, an khê- thanh khê- đà nẵng, công chức)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Sữa đậu nành có thể uống thay nước trong thời gian cho con bú mà không có nguy cơ gì. Chỉ không nên cho nam giới uống sữa đậu nành thay nước thôi.

* Hiện nay có khá nhiều thực phẩm dinh dưỡng cho người có bệnh về tim mạch, huyết áp. Xin hỏi BS đây là thực phẩm bổ sung hay có thể thay thế cho chế độ ăn hàng ngày? (Như An, 25 tuổi, Nữ, HCM, NVVP)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Chế độ ăn của người bị bệnh tim mạch tốt nhất vẫn là chế độ ăn với các loại thực phẩm thông thường gia đình dùng hàng ngày, các thực phẩm bổ sung chỉ nên dùng kèm theo chứ không nên dùng thay thế hoàn toàn, vì không kinh tế và làm cho bữa ăn của người bệnh đơn điệu, dễ ngán. Các loại thực phẩm bổ sung cũng không thể hoàn hảo được bằng thực phẩm thiên nhiên, vì vẫn còn bao nhiêu là chất trong thiên nhiên mà khoa học chưa khám phá ra.

* Bác sĩ chẩn đoán bị hở tim hai lá độ 3/4, phổi có tổn thương, ho nhiều. Xin hỏi bác sĩ bệnh của tôi có trị khỏi hẳn không. (Lê Thanh Hùng, 57 tuổi, Nam, Thanh Bình Đồng Tháp, nông dân)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Tình trạng của bạn không thể điều trị khỏi hẳn bằng thuốc. Cách điều trị tốt nhất là thay van hai lá. Tôi không rõ tình trạng của bạn là đã có suy tim chưa và thời gian phát hiện bệnh bao lâu, nhưng khả năng hở van hai lá của bạn là do thấp tim.

Về dự phòng và điều trị nếu thấp tim còn hoạt động thì phải chống thấp (bạn phải đến BV chuyên khoa tim để điều trị). Về ăn uống: nên ăn nhạt, không nên uống quá nhiều nước, không nên gắng sức như lao động nặng, ngồi tàu xe lâu... Nếu dùng các thuốc chống viêm, giảm đau phải có chỉ định của bác sĩ.

Trong trường hợp có suy tim thì phải điều trị suy tim bằng các loại thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển, thuốc cường tim... (uống theo đơn của bác sĩ chuyên khoa). Ngoài ra, tổn thương ở phổi của bạn có thể do viêm phế quản, có thể do ứ đọng ở phổi... Cần chụp X-Quang phổi và xét nghiệm máu để có phương hướng điều trị thích hợp.

* Tôi mới có thai lần đầu, thấy cơ thể mệt mỏi. Mọi người khuyên nên ăn món này nên cử ăn món khác nhưng tôi không biết lời khuyên nào là đúng. Mong bác sĩ Yến Phi giúp tôi. (Ngọc Vy, 30 tuổi, Nữ, 73 Nguyễn Văn Cừ, Tp.Đà Nẵng, Kế toán trưởng)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Có thai là một giai đoạn hết sức nhạy cảm cả về mặt thể chất lẫn về mặt tâm lý. Thường thai phụ ăn uống kém trong những tháng đầu tiên do nghén, và trong giai đoạn sau thì thường do mệt mỏi. Thế nhưng bạn cần nhớ bây giờ bạn đang phải ăn cho 2 người, nên không thể vì mệt mỏi mà không ăn được. Không cần kiêng cữ bất kỳ loại thực phẩm nào trong giai đoạn mang thai. Ăn càng đa dạng càng tốt, nhất là cá, rau trái cây, đậu đỗ và sữa. Mỗi ngày ăn ít nhất 5 bữa ăn, có thể nhiều hơn nếu thuận tiện, các bữa chính đủ chất xen kẽ với bữa phụ nhỏ với các thức ăn vặt. Mỗi ngày cần ít nhất 600ml sữa.

* Tôi là nam, năm nay 35 tuổi, làm công việc văn phòng, cao 1,62m, nặng 68kg. Tôi cảm thấy hơi mệt khi vận động mạnh (chơi tennis), buổi tối ngủ hơi mệt (lưng không thoải mái). Xin bác sĩ cho lời khuyên và chế độ ăn uống hợp lý (Văn Tuấn , 35 tuổi, Nam, Hà Huy Tập, Đà Nẵng, Kế toán)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Cân nặng của bạn hơi thừa so với chiều cao. Triệu chứng hơi mệt khi vận động mạnh chưa phải là dấu hiệu có ý nghĩa để chẩn đoán bệnh lý. Lưng không thoải mái có thể do mỏi cơ vì tập luyện quá nhiều hoặc tư thế nằm không thoải mái. Để chắc chắn nên kiểm tra sức khỏe tổng quát tại một cơ sở y khoa. Ăn uống điều độ, giảm chất béo, chất đường bột, giảm bia rượu.

* Làm cách nào để tăng chiều cao? Năm nay em 25 tuổi. (lâm văn phước, 46 tuổi, Nam, lâm đồng , công nhân viên cầu đường)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Chế độ dinh dưỡng và tập luyện chỉ giúp tăng chiều cao trong giai đoạn dưới 18 tuổi. Đến 25 tuổi chiều cao không thể tăng thêm nữa.

* Xin BS cho biet vi sao nguoi bi benh tim mach phai kieng chat beo nhung lai nen su dung dau dau nanh? Va lieu luong su dung bao nhieu la du. (M.Huong, 30 tuổi, Nữ, Cau Giay, Hanoi, NVVP)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Chất béo là một thành phần quan trọng không thể loại bỏ hoàn toàn khỏi khẩu phần ăn. Người bị bệnh tim mạch phải hạn chế chất béo, nhưng không thể loại hoàn toàn, mà chỉ là ăn giảm đi và lựa chọn loại chất béo tốt cho tim mạch thôi. Dầu đậu nành là một loại chất béo tốt cho tim mạch.

* Toi co nghe nguoi ban dau an noi rang dau dau nanh chi nen dung de xao nau con dung de chien thi khong tot, ho khuyen nen mua dau khac dung de chien, vay toi hoi bac si nhu vay co dung khong? (Dang Tuyet Mai, 36 tuổi, Nữ, My Hoang-Tan phong- Q7, Kinh doanh)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Đúng là dầu đậu nành dùng tốt nhất để ăn sống, trộn salade, xào nhanh, còn khi chiên thức ăn ở nhiệt độ cao kéo dài bạn nên dùng một loại dầu cooking oil.

* Bố tôi bị bệnh ung thư thận điều trị bằng hóa chất không biết có nguy cơ bị bệnh tim không ạ? Để phòng bệnh tim ở người già cần phải làm gì cho tốt? (Huỳnh Ngọc Minh Châu, 27 tuổi, Nữ, 32 Bác Ái, P. Bình thọ, Q. TĐ, TP.HCM, kỹ Sư)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Khi hóa trị bao giờ các cơ quan cũng bị ảnh hưởng một phần, nhất là trên những cơ địa đã có nguy cơ bệnh lý. Đề phòng bệnh tim phải được bắt đầu khi còn trẻ, giai đoạn cơ thể đã có bệnh thường chỉ điều trị để ổn định bệnh tối đa thôi. Nên cho bệnh nhân nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng, ăn uống dễ tiêu, hạn chế bột đường và chất béo. Nếu sau hóa trị bệnh nhân suy kiệt nhiều cần được uống thêm các vitamin và thuốc bổ khác theo toa của bác sĩ.

* Toi co nguoi ban bi benh tieu duong nam nay 40 tuoi, rat hay bi co that co tim, de khong bi hien tuong tren thi nen lam the nao? (Than, 51 tuổi, Nữ, 51 Vu Trong Phung, Can bo)

- Bác sĩ Nguyễn Tự Cường: Bạn chưa nói rõ triệu chứng nhưng nhiều khả năng là đau thắt ngực do thiểu năng tuần hoàn vành (một biến chứng của bệnh đái tháo đường). Để không bị hiện tượng trên bạn của bạn cần phải đi điều trị tầm soát tiểu đường, tầm soát mỡ máu... Có chế độ ăn uống hợp lý, không nên uống rượu bia, hút thuốc... đó là những nguy cơ làm cho bệnh trở nên nặng hơn. Về sinh hoạt, hạn chế gắng sức và nên tập thể dục đều đặn.

Ngoài điều trị duy trì đường huyết và mỡ máu bình thường cần điều trị thiểu năng tuần hoàn vành bằng các thuốc như: thuốc bảo vệ cơ tim Vastarel MR 35mmg, thuốc ức chế men chuyển, thuốc ức chế Beta... Phải đi khám bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được hướng dẫn và điều trị thích hợp.

* Me toi chuan doan bi benh thieu mau co tim, da xet nghiem gang suc tai benh vien 115 nhung khong xac dinh ro benh. Co the hay bi met vay anh chi vui long cho biet nen theo che do dinh duonh nhu the nao? (Mai Nam Ha, 32 tuổi, Nữ, 20 Tan Xuan, Tan Binh, Nhan vien)

- Bác sĩ, thạc sĩ Đào Thị Yến Phi: Nếu bệnh chưa được chẩn đoán rõ ràng, có thể cho bệnh nhân ăn uống bình thường, chỉ lưu ý về cân nặng nên duy trì ở mức hợp lý, tránh thừa cân cũng tránh suy dinh dưỡng. Làm việc vừa sức, vận động thường xuyên, ngủ đủ giấc, tránh các chất kích thích như trà đậm, cà phê... Tránh ăn nhiều chất béo no từ mỡ, da, lòng, thực phẩm công nghiệp, hạn chế muối, bột ngọt...

Thanhnien Online
(thực hiện)

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.