Giải bài toán giảm lãi suất như thế nào ?

*Các DN đang than trời vì LS vay quá cao, còn NH muốn giảm mạnh LS cho vay thì phải giảm LS huy động. Ông nhận xét gì về vấn đề này?

*Có ý kiến cho rằng nếu NH giảm LS huy động thì trong tình hình hiện nay, LS thực mà người gửi tiền nhận được bị "âm", họ có thể rút tiền gửi ra tiêu dùng làm tăng lạm phát?

Thạc sĩ Đinh Thế Hiển -Ảnh: Đ.N.Thạch

Về quan điểm người gửi rút tiền sẽ gây lạm phát là chưa có cơ sở. Lạm phát có nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân cơ bản là lượng tiền trong lưu thông lớn hơn hàng hóa cung ứng. Lạm phát sẽ tăng mạnh khi Chính phủ tăng lương quá mức cho bộ phận phi sản xuất để bù đắp giá cả tăng cũng như đầu tư mạnh quá mức vào dự án dài hạn chưa tạo ra hàng hóa. Nếu hai mặt này vẫn kiểm soát tốt như các giải pháp đang áp dụng hiện nay của Chính phủ thì lạm phát khó tăng. Thực tế 3 tháng cuối năm lạm phát có thể chỉ khoảng 1%/tháng. Trường hợp người gửi tiền rút ra để tiêu xài thì sẽ làm kích thích tăng sản xuất, càng tạo ra việc làm và giảm giá thành do quy mô sản xuất tăng và LS cho vay giảm. Người tiêu dùng tất nhiên chỉ tiêu xài có một phần, còn lại họ sẽ cho vay trực tiếp DN hoặc mua cổ phiếu, điều này càng tốt vì DN có vốn để đầu tư phát triển. Chỉ có một kịch bản xấu là họ đổ dần vào mua BĐS, khi đó tiêu thụ hàng hóa không tăng, DN sản xuất không có vốn. Nhưng kịch bản này khó xảy ra vì vốn vào BĐS phải có sự tham gia của NH mới dám đầu tư.

*Theo ông, biện pháp nào để LS có thể giảm trong thời gian tới? 

- Trước đây có quy định áp LS trần nhưng các NH cho là bị trói tay, muốn chủ động hơn. Còn bây giờ các NH lớn, an toàn lại đang phải đương đầu với việc LS huy động quá cao của NH nhỏ. Tất nhiên chúng ta không nên quay lại với quy định hành chánh mà cần phát huy vai trò của hiệp hội NH, ngoài ra chúng ta cũng có thể vận dụng quy định chống phá giá của Luật Chống cạnh tranh bán dưới giá thành. Việc huy động LS cao bất chấp có thể bị lỗ của các NH nhỏ cũng cần xem xét theo khía cạnh này. Một điều nữa cũng cần lưu ý là hệ thống NH Việt Nam đang được Chính phủ bảo vệ, chưa hoàn toàn theo cơ chế thị trường, do vậy các NH nhỏ không thể cho rằng mình hoạt động theo cơ chế công ty cổ phần, có quyền tự quyết định LS. Bởi vì khi bị sụp đổ thì Chính phủ phải can thiệp từ tiền thuế người dân chứ không phải như sự phá sản của các công ty sản xuất kinh doanh thông thường. Để LS tiếp tục giảm trong thời gian tới, NH Nhà nước cần giảm một ít tỷ lệ dự trữ bắt buộc vì hệ thống NH hiện nay đã khá an toàn, đồng thời tăng LS dự trữ bắt buộc.

* Xin cảm ơn ông !

Thanh Xuân (thực hiện)