Trong bài diễn văn đọc tại hội nghị quốc phòng và an ninh vùng Vịnh mang tên "Đối thoại Manama" tại Bahrain vào hôm qua, chủ nhân Lầu Năm Góc tuyên bố Iran vẫn là mối đe dọa đối với Mỹ và Trung Đông. Hãng tin Reuters dẫn lời ông Gates cảnh báo rằng Iran có thể tái khởi động chương trình vũ khí hạt nhân của họ bất kỳ lúc nào, dù theo báo cáo Đánh giá tình báo quốc gia Mỹ (NIE), Iran đã ngừng nỗ lực này hồi năm 2003.
Ông Gates cũng buộc tội Iran hậu thuẫn quân nổi dậy ở Iraq và Afghanistan cũng như các nhóm Hồi giáo Hezbollah và Hamas, và rằng chương trình tên lửa gây ra một hiểm họa lớn hơn trên toàn khu vực. "Gần như có thể khẳng định rằng chính sách đối ngoại gây bất ổn của họ (Iran) là mối đe dọa cho các quyền lợi của Mỹ, của mỗi nước ở Trung Đông và của tất cả các nước nằm trong tầm bắn của tên lửa đạn đạo mà Iran đang chế tạo", ông Gates cho biết.
Ông kêu gọi các nước vùng Vịnh gây áp lực buộc Iran phải trung thực về các tham vọng hạt nhân của họ trong quá khứ, đồng thời ngừng làm giàu uranium - khâu quan trọng trong quy trình chế tạo vũ khí hạt nhân. Các nước láng giềng của Iran, theo ông Gates, cũng cần hợp tác chặt chẽ hơn để đối phó với Iran và nên xem xét lập một hệ thống cảnh báo sớm chung để phát hiện những vụ phóng tên lửa. Ông Gates khẳng định biện pháp này sẽ giúp ngăn chặn Tehran phát triển các loại vũ khí đó.
Theo AFP, cuộc họp do Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (Anh) tổ chức tại Bahrain quy tụ hơn 200 bộ trưởng, quan chức an ninh và chuyên gia chống khủng bố của khoảng 50 nước trong khu vực. Ngoại trưởng Iran Manouchehr Mottaki đã quyết định không dự cuộc họp này vào giờ chót. Vì vậy, những lời buộc tội của ông Gates đã không trực tiếp đến tai giới chức Iran. Tehran luôn cho rằng chương trình hạt nhân của họ là hòa bình nhưng Washington luôn bác bỏ.
Chính quyền Bush thừa nhận báo cáo NIE đã khiến nỗ lực của Mỹ vận động sự ủng hộ của quốc tế nhằm ép Iran từ bỏ hoạt động làm giàu uranium trở nên khó khăn hơn. Bài diễn văn của ông Gates tiếp nối nỗ lực của Ngoại trưởng Condoleezza Rice vận động việc thông qua nghị quyết mới trừng phạt Iran. Dù tiếp tục nhận được sự hậu thuẫn của NATO và các đồng minh châu u, bà Rice vẫn không thể thuyết phục Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov rằng cần phải có thêm các biện pháp trừng phạt mới chống chính quyền Tehran.
Tuyên bố của ông Gates được đưa ra giữa lúc quân đội Mỹ tiến hành đánh giá khả năng phong tỏa việc vận tải dầu qua eo biển chiến lược Hormuz. Theo Reuters, Iran từng tỏ ý cho biết các lực lượng của họ có thể làm gián đoạn các tuyến vận tải dầu huyết mạch nếu Iran bị Mỹ tấn công. Sự hậu thuẫn của Iran cho Hezbollah ở Li-băng và Hamas ở Palestine, dù bị Mỹ lên án, vẫn được ủng hộ rộng rãi ở thế giới Ả Rập. Một số thành viên trong Tổ chức Hợp tác vùng Vịnh, được lập ra để đối phó với sự bành trướng của Cách mạng Hồi giáo Iran, đã bắt đầu có phản ứng tích cực hơn đối với Iran. Trong bối cảnh như thế, việc ông Gates đến dự cuộc họp ở Bahrain là cần thiết, nhưng lời "hiệu triệu" mà ông đưa ra hiệu quả đến đâu thì chưa thể khẳng định.
Trùng Quang
Bình luận (0)