Từ ghế lái, tôi đã có dịp tìm hiểu thêm về những vui - buồn của cái nghề dân gian gọi vui là "làm cán bộ đường lối" này, sống trong thế giới của dân lái taxi, được gặp nhiều phận đời hạnh phúc cũng như éo le. Và tôi cũng làm quen với việc kiếm tiền, bắt đầu từ từng đồng bạc lẻ...
Ý định thử làm một anh lái xe taxi đã xuất hiện ngay khi tôi vừa có được tấm bằng lái xe hạng B2 ba tháng trước. Công việc sẽ không nặng nề, mệt nhọc như ngày xưa cụ Tam Lang nai lưng kéo xe, lấy sức người thay sức động cơ, nhưng chắc sẽ không kém thú vị. Mỗi ngày, rong ruổi cả trăm cây số trên những con đường, gặp gỡ, trò chuyện với bao nhiêu hành khách, mà mỗi người là một câu chuyện đời sinh động, làm quen với cuộc sống của giới lái taxi, đối phó với những tình huống bất ngờ trên đường..., đó là tất cả những gì tôi mường tượng trong đầu.
Nộp tiền là có xe
Trước hàng loạt những lời mời chào quảng cáo tuyển lái xe taxi với những điều kiện khá hấp dẫn như tiền ký quỹ thấp, tỉ lệ ăn chia cao, được Cty hỗ trợ phí đào tạo, có nhà trọ cho những người tỉnh xa..., đầu tiên tôi đã quyết định chọn hãng taxi V.X để "đầu quân".
Tới trụ sở của hãng trên đường Trần Nhân Tông, sau khi trò chuyện, tôi mới được biết là nếu muốn thành lái xe của hãng, sau khi hoàn thành hồ sơ, thủ tục cần thiết, nộp tiền ký quỹ, phải mất thêm 2 tuần để học và thi lấy chứng chỉ hành nghề lái taxi. Tôi quyết định chọn một hãng taxi nhỏ, ít tên tuổi hơn với hy vọng sẽ bỏ qua được giai đoạn học chứng chỉ. Và tôi đã may mắn khi tìm đến hãng taxi N.H, trụ sở trên phố Thái Thịnh.
P.A - cô nhân viên phòng nhân sự - cho biết, ở đây không phải mất thời gian để đào tạo lấy chứng chỉ hành nghề mà khi nào có đợt thi, hãng sẽ thông báo để đến thi vì thi lấy chứng chỉ cũng đơn giản thôi. Cứ làm xong hồ sơ, nộp tiền ký quỹ là được nhận xe và đi làm. Hãng hiện có 80 xe, toàn loại xe nhỏ như Matiz, Kia Morning, New Morning, Chevrolet Spark, chưa có xe 4 chỗ loại lớn...
Gần một tuần sau, tôi đem hồ sơ và tiền tới Cty nộp. Ngay sau khi lướt qua hồ sơ của tôi, P.A - cô nhân viên hôm trước - hỏi ngay: "Anh tốt nghiệp ĐH rồi sao không đi xin công việc khác mà lại đi lái taxi?" - "Thì trong thời gian chờ kiếm công việc khác, anh đi lái để có thêm thu nhập" - tôi tỏ vẻ tội nghiệp trả lời.
P.A thông cảm với tôi và kể, ở Cty cũng có một số người tốt nghiệp ĐH ra xin vào làm lái xe, nhưng sau một thời gian cũng bỏ vì kiếm được việc khác tốt hơn. Nhưng cô cảnh báo luôn: Nếu được nhận, anh sẽ phải ký hợp đồng lao động có thời hạn 2 năm với Cty. Nếu bỏ việc trước thời hạn này, anh sẽ bị phạt 2 triệu đồng. Số tiền này sẽ trừ vào 5 triệu đồng tiền ký quỹ mà mỗi lái xe phải nộp khi vào làm việc tại Cty.
Lính mới: Ăn chia 50 - 50
Thấy tôi vẫn còn lơ ngơ vì chưa từng làm ở hãng taxi nào trước kia, P.A giải thích cụ thể về cách thức làm việc tại Cty. Cty chủ yếu áp dụng loại ca 24 giờ, nghĩa là giao xe cho lái xe 24/24 để lái xe tự quản và tự kinh doanh cả ngày. Một tháng phải kinh doanh tối thiểu đủ 26 ca. "Tiền lệnh" (doanh thu tối thiểu trong ngày của mỗi lái xe) là 300.000đ/ca. Đây là mức khá thấp bởi N.H là hãng taxi nhỏ, địa bàn hoạt động hạn hẹp, lượng khách quen không lớn.
Nhiều hãng taxi lớn như M.L, V.X, T.N, tiền lệnh thường từ 500.000 - 800.000đ/ca. Nếu anh kinh doanh một ca tiền lệnh thấp hơn quy định sẽ bị nhắc nhở, nếu liên tục không đủ "tiền lệnh" sẽ bị phạt. Tỉ lệ ăn chia là điều mà tất cả những lái xe taxi đều quan tâm bởi điều này liên quan trực tiếp đến miếng cơm manh áo của họ hằng ngày. Vừa qua, tại một số hãng taxi, các tài xế đã đình công nhiều ngày để yêu cầu Cty phải điều chỉnh tỉ lệ ăn chia ở mức hợp lý hơn, không quá bóc lột sức của người lao động.
Ở Cty N.H, nơi tôi sẽ làm việc, tỉ lệ ăn chia giữa Cty và lái xe được quy định cụ thể như sau: Đối với lính mới tò te như tôi, trong tháng đầu chưa quen đường, thạo việc nên Cty ưu ái, tỉ lệ ăn chia ở mức 50 - 50. Có nghĩa là kiếm được bao nhiêu thì "cưa đôi", Cty một nửa, tôi một nửa. Tất nhiên, tiền xăng sẽ trừ vào nửa của tôi. Bắt đầu từ tháng thứ hai trở đi, nếu kinh doanh thấp hơn 350.000/ca thì tỉ lệ ăn chia sẽ là lái xe 42% - Cty 58%. Từ 350.000đ đến 500.000đ/ca, tỉ lệ này được nâng lên thành 47-53 và nếu trên 500.000đ/ca, tỉ lệ sẽ là 51-49. Điều này khuyến khích lái xe càng khai thác nhiều khách thì tỉ lệ ăn chia càng cao.
Một điều mà P.A yêu cầu tôi lưu ý nữa là phải tới giao ca đúng giờ. Giờ giao ca là từ 5h30 - 6h30 sáng mỗi ngày tại bãi xe. Đây thật đúng là thử thách với một người ít khi thức dậy trước 8h sáng mỗi ngày như tôi. P.A lý giải, tại giờ giao ca, anh sẽ phải nộp tiền doanh thu của hôm trước và các checker của Cty sẽ kiểm tra đồng hồ xe của anh xem anh có gian lận doanh thu hay không. Vì trên đồng hồ này sẽ hiển thị tổng số cuốc đã chạy trong ngày, tổng số tiền đã thu được, thậm chí chi tiết từng cuốc chạy vào lúc mấy giờ, chạy được bao nhiêu tiền đều có hết... Nếu vắng mặt tại giờ giao ca, sẽ bị phạt trừ phần trăm của doanh thu (lại bị phạt). Tôi bắt đầu thấy lo.
Sau đó, P.A viết giấy giới thiệu tôi xuống đội xe (trên đường Lê Văn Lương) gặp anh H để tiến hành kiểm tra tay lái. Nếu đạt, tôi mới được Cty ký hợp đồng, còn không tôi sẽ phải học và kiểm tra lại. Khá tự tin vào tay lái của mình nên sau hơn 1 giờ vòng vèo trên một số con đường lớn lẫn nhỏ trong thành phố, thực hành một bài lùi khá ngoắt ngoéo trên một con đường vắng, tôi đã chính thức vượt qua cuộc kiểm tra. Anh H dặn tôi: "Sáng thứ hai đầu tuần, nhớ có mặt sớm tại bãi xe để nhận xe nhé".
|
|
Chủ động kiếm khách
Ngày đầu đi làm, tôi không muốn tạo ấn tượng xấu nên dậy từ 5h sáng, chỉnh tề trong chiếc áo đồng phục của Cty và tới bãi xe để nhận xe. Bãi xe được Cty thuê lại của một đơn vị quân đội, đã la liệt hàng chục chiếc xe của hãng N.H. Các đồng nghiệp mới của tôi, đa phần là người ngoại tỉnh, người thì bận bịu với việc làm vệ sinh xe, người thì cùng checker kiểm tra lại doanh thu hôm trước, tất cả dường như chẳng chú ý tới sự có mặt của người mới, là tôi. Có lẽ cũng bởi với nghề taxi này, người đến, người đi liên tục.
Vì là lái mới nên tôi được giao một chiếc Matiz đời 2007 đã cũ, hai bên thành đã xước xát khá nhiều. Chỉ lái lâu năm mới được nhận xe mới. Sau khi chỉ tôi cách sử dụng bộ đàm trong xe, đồng hồ tính tiền, cách tính cước đi đường dài, anh H nhấn mạnh: "Đồng hồ tính tiền đã được Cty kẹp chì để đảm bảo an toàn. Trên ôtô có 6 cái kẹp chì cả thảy, ở đồng hồ tính tiền, ở vôlăng và dưới gầm xe nhằm ngăn chặn lái xe gian lận doanh thu của Cty. Nếu 1 trong 6 cái kẹp chì này bị mở, lái xe sẽ bị phạt nặng, thậm chí bị cho thôi việc ngay. Vì thế em phải rất chú ý".
Anh cũng thân tình dặn dò: "Gặp va quệt, tai nạn hoặc bị CSGT bắt, gọi ngay về Cty, sẽ có người chuyên trách ra xử lý ngay. Nếu làm tối, em không nên đi quá nửa đêm. Nếu có đi, gặp những khách có biểu hiện nghi ngờ, từ chối luôn không lại mang vạ vào thân đấy".
Điều tôi lo nhất là làm sao để có khách. Tham khảo từ anh C - một bác tài dáng chừng lâu năm trong nghề, anh cho tôi hai lựa chọn: Một là tìm chỗ đậu, chờ tổng đài báo "điểm" để các xe đến đón khách. Vì Cty không thuê "sảnh" nên lái xe phải tự tìm chỗ đỗ. Cách này hạn chế cây số rỗng (cây số di chuyển không có khách), đỡ tốn xăng, nhưng là cách kiếm khách thụ động. Vả lại, đa phần lái xe của Cty cũng tập trung quanh quẩn ở các phố thuộc quận Đống Đa, nơi có sẵn khách quen để chờ. Mỗi khi tổng đài tung "điểm" lên bộ đàm, có khi chẳng đến lượt tôi các lái khác có kinh nghiệm hơn cũng lấy hết trước. Hoặc nhiều khi di chuyển được đến điểm thì khách đã bắt xe khác đi mất.
Cách thứ hai là chịu khó sang địa bàn xa hơn, hoặc vừa đi, vừa bắt khách. Cách này tốn xăng hơn, nhưng kiếm khách chủ động hơn và nhiều hơn, tiền đó bù lại xăng, thậm chí còn lãi. "Bây giờ xe sẵn, khách thích ra đường vẫy xe hơn, chứ nếu gọi hãng lại mất thời gian chờ. Nếu may mắn gặp được khách đi đường dài, sân bay hoặc tỉnh xa, một cuốc đi - về chơi luôn 1-2 triệu bạc thì coi như thắng lớn" - anh phân tích.
Với vốn kiến thức về nghề lõm bõm như vậy và một chút ít niềm tin về sự may mắn, gần 7h, tôi hồi hộp và háo hức lái xe ra đường, hoà vào dòng người lưa thưa, bắt đầu ngày làm việc đầu tiên sau vôlăng taxi... (Còn nữa)
Theo Minh Khôi / Lao Động
Bình luận (0)