Có tới 36.000 người bị giết trong các vụ cướp bóc, thanh toán lẫn nhau... tại Brazil vào năm ngoái, tức trung bình mỗi ngày gần 100 người thiệt mạng. Con số này gần gấp 20 lần số lính Mỹ chết trong cuộc chiến tại Iraq từ năm 2003. Điều đáng nói ở đây là số người bị giết năm 2004 thực ra là con số khiêm tốn nhất kể từ năm 1990 và thấp hơn 8% so với năm trước đó. Hồi tháng 6, LHQ đã công bố một bản thống kê rợn tóc gáy: hơn 500.000 người bị giết tại Brazil trong giai đoạn 1979-2003, có nghĩa số người chết vì súng đạn tại nước này nhiều hơn phần lớn các khu vực đang xảy ra chiến tranh.
Điều gì khiến khói súng luôn che khuất ánh nắng mặt trời của xứ sở samba? Tại Brazil, luật pháp cho phép các cửa hàng bán súng hoạt động khá tự do. Công dân từ 25 tuổi trở lên sau khi vượt qua cuộc kiểm tra đơn giản là có quyền sắm cho mình một khẩu súng. Sự cởi mở của luật pháp góp phần giúp các băng nhóm tội phạm dễ dàng trang bị những "đồ chơi" ngon nhất và như một hệ quả tất yếu, làn khói súng ngày một dày đặc thêm, kéo theo đó là số người thiệt mạng ngày một nhiều. Theo kết quả điều tra của các tổ chức phi chính phủ, hiện có hơn 17 triệu súng lưu hành tại đất nước 180 triệu dân này, trong đó 9 triệu khẩu không được đăng ký. Phần lớn trong số đó là các loại súng ngắn được sản xuất tại Brazil, quốc gia có ngành công nghiệp vũ khí hạng nhẹ xếp thứ 10 thế giới.
Bắt đầu từ tháng 1.2003, Tổng thống Lula da Silva đã có nhiều biện pháp nhằm giảm bớt tình trạng bạo lực trong nước. Một nỗ lực đáng chú ý là việc chính phủ đứng ra thu mua lại súng của dân. Cứ mỗi khẩu súng giao nộp, chủ nhân sẽ được trả khoản tiền có khi lên tới 100 USD. Tính đến tháng 9 năm nay, cảnh sát đã thu mua được 120.000 khẩu súng. Một bộ luật cũng bắt đầu được áp dụng từ tháng 9, trong đó quy định những ai mang súng không có giấy phép sẽ chịu án tù rất nặng. Các biện pháp cứng rắn này đã phát huy hiệu quả: kể từ năm 2004, số người bị giết dù vẫn còn rất cao nhưng đã bắt đầu giảm so với trước.
Sau thành công ban đầu, chính phủ của ông Lula da Silva tiến thêm một bước nữa bằng chiến dịch kêu gọi ban hành luật cấm bán súng. Tuy nhiên, nỗ lực này đã phá sản trong cuộc trưng cầu dân ý hôm 23.10 khi có tới 64% bỏ phiếu chống ban hành luật cấm và chỉ 36% ủng hộ. Đến đây, một câu hỏi được đặt ra: Tại sao bất chấp tình trạng giết chóc lan tràn, người dân Brazil vẫn ủng hộ việc mua bán súng? Hãy nghe ý kiến của một cử tri: "Nếu có tiền, tội gì tôi không sắm một khẩu để phòng thân và bảo vệ gia đình. Mấy ông cảnh sát có bao giờ xuất hiện đúng lúc đâu". Nhà buôn O.Neto sống ở Mato Grosso chia sẻ quan điểm này: "Tôi không muốn sở hữu súng, nhưng tôi cũng không muốn bọn tội phạm biết rằng tôi không có súng". Ngay cả phát ngôn viên D.Mizne của Tổ chức chống bạo lực Sou da Paz cũng thừa nhận: "Luật cấm không được ủng hộ, điều đó cho thấy dân chúng đã mất niềm tin vào chính quyền và cảnh sát". Có một điều rõ ràng: khi mà người dân Brazil cảm thấy chính phủ không đủ sức che chở cho họ thì nhu cầu mua vũ khí để tự vệ là chính đáng. Và một khi chuyện mua bán, sở hữu súng ống vẫn diễn ra tràn lan, thiếu sự kiểm soát thì những bóng người đổ xuống theo sau tiếng nổ chát chúa sẽ vẫn còn nhiều thêm.
Châu Minh Linh
(Theo BBC, Newsday)
Bình luận (0)