Ukraine từng lên kế hoạch tấn công Nga tại Syria?

Tổng cục Tình báo quân sự (HUR) thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine năm ngoái đã vạch kế hoạch tấn công nhắm vào lực lượng Nga tại Syria, theo thông tin mới được tờ The Washington Post khai thác từ tài liệu tuyệt mật của tình báo Mỹ bị rò rỉ lên mạng xã hội Discord.

Kế hoạch của Ukraine là bắt tay với Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF), liên minh các nhóm vũ trang của người Kurd, để thực hiện các cuộc tấn công nhắm vào lực lượng Nga và tổ chức đánh thuê Wagner tại Syria, buộc Moscow phải giảm bớt lực lượng khỏi Ukraine để tái bố trí đến Syria.

Tài liệu được tổng hợp dựa trên nguồn tình báo thu thập được tính đến ngày 23.1. Tài liệu được đóng dấu HCS-P, nghĩa là thông tin trong đó lấy từ nguồn tình báo con người. Đây là một trong số nhiều tài liệu mật bị thành viên Vệ binh quốc gia Mỹ Jack Teixeira phát tán lên một nhóm tán gẫu trên mạng Discord.

ẢNH MINH HỌA: REUTERS

Mục tiêu giá trị cao

Các tài liệu cho thấy tình báo Ukraine đã lên kế hoạch tấn công các căn cứ, mục tiêu của Nga và Wagner tại Syria bằng máy bay không người lái (UAV) và các hình thức tấn công khác, sao cho không để lộ sự liên quan của chính quyền Ukraine.

Theo tài liệu, các sĩ quan tình báo Ukraine đã cân nhắc huấn luyện cho SDF để thực hiện các cuộc tấn công. Đổi lại, SDF muốn được huấn luyện, được cung cấp các hệ thống phòng không và Ukraine phải đảm bảo giữ kín vai trò của SDF. Lãnh đạo của lực lượng này còn cấm tấn công vị trí của Nga tại các khu vực do người Kurd kiểm soát.

Các cơ sở được phòng vệ nghiêm ngặt của Nga gần Damascus và bờ biển Syria được coi là giá trị nhất nhưng cũng khó tấn công nhất. Tiếp đến là các cơ sở hạ tầng dầu khí liên quan Nga tại miền trung Syria và các vị trí của Wagner.

Nga duy trì lực lượng quân sự tại Syria và giúp đỡ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad giữ quyền lực trong cuộc nội chiến. Năm ngoái, Nga được cho là đã rút bớt lực lượng khỏi Syria để đưa sang Ukraine nên có khả năng Kyiv đánh giá rằng động thái này khiến Moscow bị bọc lộ điểm yếu.

AFP

Theo tài liệu, việc môi trường với nhiều bên tham chiến tại Syria tạo điều kiện thuận lợi cho Ukraine có thể phủ nhận trách nhiệm và đổ lỗi cho các nhóm vũ trang khác.

Đến tháng 11.2022, tình báo Ukraine thừa nhận một số hạn chế về hậu cần trong kế hoạch này. Một tháng sau, Tổng thống Zelensky cho hoãn kế hoạch mà không rõ lý do. Tuy nhiên, các tài liệu cho rằng có thể ông Zelensky ra quyết định trên do sức ép từ Mỹ, do Ukraine hạn chế nguồn lực UAV và cũng có thể do khả năng thành công của nhiệm vụ không cao.

Một yếu tố khác được cho là vì sự thành công của các chiến dịch tấn công phá hoại tại Nga và vùng do Nga kiểm soát tại Ukraine. Việc thực hiện nhiệm vụ tại những nơi đó có nhiều điểm thuận lợi hơn so với tại Syria. Ukraine đến nay không công khai thừa nhận đứng sau các vụ tấn công trong lãnh thổ Nga.

Nguy cơ leo thang

Chuyên gia Aron Lund tại Viện nghiên cứu chính sách Century International, đồng thời là nhà phân tích về Trung Đông của Cơ quan Nghiên cứu quốc phòng Thụy Điển, nói với The Washington Post rằng các cuộc tấn công nhắm vào lực lượng Nga tại Syria có thể gây gia tăng mối đe dọa đến mức Nga phải tăng cường lực lượng đến đây, diễn biến có lợi cho Kyiv tại chiến trường Ukraine.

Mặt khác, ông nói rằng kế hoạch của Ukraine đặt ra nguy cơ cao cho SDF, đối tác chính của Mỹ trong cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tại Syria. "Thật sự là một canh bạc nếu SDF đồng ý với một thỏa thuận như vậy", ông Lund nói.

REUTERS

Một cựu quan chức Mỹ tại khu vực tiết lộ Nga biết rõ vị trí của các đơn vị SDF và sẽ dễ dàng tấn công vào đó, bởi SDF thường hoạt động gần căn cứ quân sự Nga.

Theo tài liệu, kế hoạch của Ukraine khó có khả thi hoặc khó gây thiệt hại nặng cho Nga tại Syria nếu thiếu sự trợ giúp của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, nước hậu thuẫn một số phe nổi dậy tại miền bắc Syria nhưng coi YPG (lực lượng người Kurd đóng vai trò cốt lõi trong SDF) là khủng bố. Thổ Nhĩ Kỳ được cho là nắm được kế hoạch của Ukraine và đã gợi ý Kyiv tấn công từ khu vực của người Kurd thay vì từ khu vực nằm dưới sự kiểm soát của các nhóm được Ankara hậu thuẫn.

Tài liệu cũng cảnh báo rằng nếu kế hoạch của Ukraine được thực hiện và Mỹ bị phát hiện liên quan, Nga có thể đáp trả bằng cách nhắm vào lợi ích của Mỹ tại khu vực. Ngoài ra, việc Nga tăng cường tuần tra không phận Syria hoặc đưa vũ khí phòng không đến có khả năng gây phức tạp hoạt động của liên minh do Mỹ dẫn đầu.

Bộ Quốc phòng Mỹ và tướng Kyrylo Budanov, lãnh đạo HUR, từ chối bình luận về thông tin của The Washington Post. Thổ Nhĩ Kỳ chưa lên tiếng trong khi phát ngôn viên Farhad Shami của SDF tuyên bố các tài liệu nói về SDF là không có thật và SDF chưa từng can dự vào xung đột Nga-Ukraine.