Vì sao liên tục thay đổi mẫu mã thẻ căn cước công dân?

Sáng 24.3, Cục Truyền thông Bộ Công an tổ chức Hội nghị trao đổi về các dự án luật do Bộ Công an chủ trì soạn thảo trình Quốc hội khóa XV, trong đó có luật CCCD (sửa đổi).

Theo dự thảo, Bộ Công an đề xuất thay đổi một số nội dung thể hiện trên mặt thẻ CCCD: lược bỏ dấu vân tay (ngón trỏ trái và ngón trỏ phải), đổi số thẻ CCCD thành số định danh cá nhân (vẫn là dãy số gồm 12 chữ số), quê quán thành nơi đăng ký khai sinh, nơi thường trú thành nơi cư trú, chữ ký của người cấp thẻ từ Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) Bộ Công an thành Bộ Công an.

TUYẾN PHAN

Có nhiều mẫu CMND, CCCD xuất phát từ thực tế

Báo Thanh Niên đặt câu hỏi: vì sao Bộ Công an đề xuất các thay đổi trên, việc thay đổi như vậy sẽ mang lại tiện ích gì?

Hiện có nhiều mẫu giấy tờ tùy thân cùng có giá trị pháp lý (CMND 9 số, CMND 12 số, CCCD mã vạch, CCCD gắn chip), theo đề xuất thì sẽ lại có thêm một mẫu CCCD mới. Việc liên tục thay đổi như vậy có đảm bảo tính ổn định trong xây dựng chính sách? Vì sao Bộ Công an không nghiên cứu tổng thể một lần ngay từ khi triển khai cấp thẻ CCCD gắn chip trước đây, tránh tốn kém, phát sinh thủ tục?

Thiếu tá Trần Duy Hiển, Phó giám đốc Trung tâm Dữ liệu dân cư quốc gia (thuộc C06), cho biết đến thời điểm hiện tại, Bộ Công an đã cấp được 80 triệu thẻ CCCD gắn chip cho người dân trên toàn quốc. Dự kiến trong năm 2023, ngành công an sẽ cấp thêm khoảng 8 triệu thẻ CCCD nữa.

Giải thích vì sao có nhiều mẫu CMND, CCCD cùng có giá trị sử dụng, thiếu tá Hiển cho hay, việc này xuất phát từ thực tế và quá trình phát triển khoa học, kinh tế - xã hội.

Ví dụ, năm 2016, khi triển khai cấp CCCD mã vạch (thí điểm tại 16 tỉnh, thành phố), Bộ Công an đã tính toán đến phương án sử dụng chip điện tử, nhưng vì chi phí cao, thiết bị công nghệ thời điểm đó chưa phù hợp nên quyết định tạm thời sử dụng mã vạch.

Đến nay, các yếu tố phát triển về công nghệ, xã hội, chi phí… đã đáp ứng và phù hợp, việc ứng dụng chip điện tử để sản xuất thẻ CCCD là khả quan.

VĂN KIÊN

Về việc thay đổi thông tin trên mặt thẻ CCCD, thiếu tá Hiển lý giải đề xuất này nhằm phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như tăng tính bảo mật thông tin cá nhân của công dân.

Ví dụ, trước đây giấy tờ tùy thân có mục nguyên quán, tức là xác định theo quê quán của ông bà; về sau đổi thành quê quán, tức là xác định theo cha mẹ. Bộ Công an đã đánh giá, nghiên cứu quy định trên thế giới thì thấy rằng nhiều quốc gia yêu cầu phải có thông tin về nơi đăng ký khai sinh trên giấy tờ.

Trong khi đó, CCCD gắn chip được thiết kế đạt chuẩn ICAO, hướng tới sử dụng thông hành tại nhiều quốc gia, nên việc sửa đổi như trên là phù hợp.

Thay đổi mẫu mã, người dân có phải đi làm lại thẻ CCCD?

Về lý do đổi nơi thường trú thành nơi cư trú, đại diện Trung tâm Dữ liệu dân cư quốc gia cho biết nơi cư trú có phạm vi rộng hơn nơi thường trú, bao gồm thêm cả nơi tạm trú và nơi lưu trú.

Luật Hộ tịch và luật Cư trú đều quy định về nhóm công dân không đủ điều kiện đăng ký thường trú. Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi cho những người này, Bộ Công an đề xuất theo hướng kể cả người không đủ điều kiện đăng ký thường trú vẫn được cấp thẻ CCCD, vẫn có thể thực hiện các giao dịch thiết yếu trong cuộc sống.

Một tình huống phát sinh, đó là có nhiều trường hợp đăng ký thường trú một nơi nhưng lại tạm trú một nơi. Vậy nơi cư trú trên mặt thẻ CCCD sẽ phân biệt như thế nào, thể hiện nơi thường trú hay nơi tạm trú?

Trả lời, đại diện Cục Pháp chế và cải cách hành chính tư pháp (V03) Bộ Công an cho biết, Bộ Công an sẽ có hướng dẫn cụ thể. Nếu công dân có nơi thường trú thì thông tin nơi cư trú trên mặt thẻ CCCD sẽ là nơi thường trú; nếu thời điểm cấp thẻ mà công dân không đủ điều kiện đăng ký thường trú thì thông tin nơi cư trú trên mặt thẻ CCCD sẽ là nơi tạm trú.

TUYẾN PHAN

Về lý do đề xuất lược bỏ vân tay trên thẻ CCCD gắn chip, thiếu tá Trần Duy Hiển cho biết các mẫu thẻ CMND và CCCD trước đây đều hiển thị trực quan thông tin sinh trắc học của người dân trên mặt thẻ. Điều này dẫn tới dễ lộ, lọt thông tin.

Trong khi đó, chip điện tử trên thẻ CCCD đã lưu trữ thông tin này và có thể khai thác thông qua các thiết bị chuyên dụng. Trường hợp muốn khai thác, người khai thác phải tuân thủ các quy định chặt chẽ, khắc phục được nhược điểm như đã nêu.

Vẫn theo thiếu tá Hiển, nếu các đề xuất của Bộ Công an được thông qua và có thêm một mẫu thẻ CCCD mới, 80 triệu thẻ CCCD đã cấp thời gian qua vẫn được sử dụng như bình thường, chỉ phải cấp đổi khi đến độ tuổi theo quy định.