Dịch bệnh bùng phát, nguồn cung thịt heo có bị ảnh hưởng?

Hỏa tốc dập dịch

Gần đây, dịch tả heo châu Phi liên tục lây lan mạnh ở nhiều địa phương. Cụ thể, từ nửa cuối tháng 10 đến nửa đầu tháng 11.2023, tại xã Xuân Đông (H.Chợ Gạo, Tiền Giang) đã xuất hiện 15 ổ dịch. Hơn 300 con heo bị tiêu hủy, với tổng trọng lượng 16 tấn trên tổng đàn heo của toàn xã (khoảng 6.500 con). Địa phương này đã lập chốt kiểm dịch ở đầu các tuyến đường vào xã nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan qua các nơi khác và tuyên truyền người dân không vận chuyển heo bị bệnh ra khỏi địa bàn. 

Bên cạnh đó, chính quyền xã cũng thực hiện tốt công tác tiêu độc, khử trùng các chuồng trại còn lại, cố giữ cho đàn heo còn khỏe mạnh không nhiễm bệnh. Tiền Giang là một trong những địa phương có ngành chăn nuôi phát triển ở khu vực ĐBSCL với tổng đàn heo khoảng 300.000 con. Chính quyền và ngành chức năng địa phương đang tích cực áp dụng các biện pháp phòng chống dịch bệnh để bảo vệ đàn heo.

Ngọc Dương

Trước đó không lâu, dịch tả heo châu Phi cũng được phát hiện tại các tỉnh Long An và Bình Phước. Tại Bình Phước, UBND TP.Đồng Xoài quyết định công bố dịch tả heo châu Phi trên địa bàn P.Tân Bình. Sau khi phát hiện đàn heo của một hộ dân trên địa bàn có biểu hiện nhiễm bệnh, cơ quan chức năng đã lấy mẫu gửi phân tích. Kết quả xét nghiệm cho thấy đàn heo này dương tính với dịch tả châu Phi. UBND TP.Đồng Xoài đã yêu cầu kiểm soát việc giết mổ, vận chuyển, buôn bán heo và các sản phẩm từ heo trong vùng dịch, vùng uy hiếp, vùng đệm theo quy định; triển khai vệ sinh, tiêu độc, khử trùng tại ổ dịch và vùng bị uy hiếp. Tổng đàn heo của Bình Phước hơn 2 triệu con, trong đó có đến 90% chăn nuôi theo quy mô trang trại. Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh này có xảy ra một số ổ dịch tả heo châu Phi, tuy nhiên chủ yếu tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, số lượng heo mắc bệnh không lớn.

Theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, từ đầu năm đến nay, cả nước đã xuất hiện hơn 530 ổ dịch tả heo châu Phi; buộc tiêu hủy trên 20.000 con tại 44 tỉnh, TP. Đáng kể nhất là tại các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Sơn La, Quảng Bình, Đắk Lắk… Từ tháng 8 đến nay, dịch bệnh đang có chiều hướng gia tăng ở nhiều nơi, đặc biệt là tại các địa phương có tổng đàn lớn, ảnh hưởng tiêu cực đến ngành chăn nuôi heo và nguồn cung thực phẩm. Trước tình hình trên, ngày 16.11, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang ký Công điện hỏa tốc số 1097/CĐ-TTg gửi các bộ ngành và địa phương yêu cầu tổ chức xử lý dứt điểm các ổ dịch hiện tại, không để phát sinh ổ dịch tả heo châu Phi mới. Quyết liệt phòng chống, kiểm soát dịch bệnh nêu trên cũng như bảo đảm nguồn cung thịt heo trong thời gian tới, nhất là vào dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Không lo thiếu thịt, chỉ lo sức mua yếu

Ở thời điểm hiện tại, chỉ còn vài tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, nhu cầu thịt heo dự kiến tăng mạnh. Vì vậy, không ít người lo lắng liệu có thiếu thịt heo hay không.

Đại diện lãnh đạo Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai chia sẻ hiện nay giá heo hơi chỉ 51.000 - 52.000 đồng/kg, thấp hơn giá thành chăn nuôi khoảng 2.000 đồng/kg. Với mức giá này, người nuôi đang thua lỗ. Năm nay, dù giá thức ăn chăn nuôi liên tục giảm nhưng xảy ra dịch bệnh khiến chi phí thuốc thú y, phòng dịch tăng, nên cơ bản giá thành chăn nuôi vẫn ở mức cao. Dịch bệnh gia tăng, giá heo tiếp tục giảm thì người chăn nuôi nhỏ lẻ sẽ hạn chế tái đàn, thậm chí nghỉ nuôi. Tuy nhiên, khu vực trang trại và doanh nghiệp vẫn giữ ổn định quy mô chăn nuôi vì những ưu thế do quy trình sản xuất khép kín, chí phí chăn nuôi thấp hơn, cơ chế phòng chống dịch bệnh tốt. 

"Không thể biết chính xác, nhưng theo Tổng cục Thống kê công bố thì tổng đàn heo của cả nước tính đến thời điểm cuối tháng 10.2023 tăng khoảng 3,4% so với cùng thời điểm năm 2022, nếu con số này là đúng thì chúng ta không lo thiếu thịt heo. Cái lo nhất của người chăn nuôi hiện nay là… sức mua vẫn yếu. Bằng chứng rõ ràng nhất là vào mùa cao điểm tết năm ngoái giá heo không thể tăng như thông thường những năm trước đó. Xu hướng thị trường hiện tại khiến nhiều bà con chăn nuôi lo lắng", đại diện Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai cho hay.

Khảo sát tại thị trường TP.HCM cho thấy dù giá thịt heo khá rẻ nhưng nhiều người vẫn chờ... khuyến mại. Chị Ngọc An (ngụ Q.Bình Thạnh) thừa nhận giá thịt heo suốt cả năm qua khá mềm. "Tôi có thói quen dùng thử sản phẩm của nhiều thương hiệu khác nhau nên các thương hiệu thường xuyên gửi thông tin khuyến mại qua Zalo với mức giảm từ 15 - 30% tùy thời điểm. Tôi cũng tranh thủ mua hàng vào những ngày có khuyến mại để được hưởng ưu đãi. Thật sự thì lượng thịt heo tiêu thụ của gia đình cũng không nhiều vì hiện tại có nhiều sự lựa chọn cũng như sử dụng nhiều sản phẩm khác nhau để cân bằng dinh dưỡng", chị An nói.

Theo ghi nhận của Thanh Niên, khoảng từ tháng 8 đến nay sức tiêu thụ thịt heo luôn trong tình trạng ảm đạm. Nhiều doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm cho biết thị trường ế từ thịt ấm đến thịt lạnh và cả sản phẩm chế biến. Để duy trì doanh số và kích cầu, các doanh nghiệp đã đẩy mạnh chế biến các sản phẩm ăn liền như xúc xích, giò, chả… cũng như khởi động chế biến sản phẩm phục vụ tết từ thời điểm tháng 10. Cụ thể, Công ty cổ phần VN Kỹ Nghệ Súc Sản (VISSAN) cho biết đã chuẩn bị đầy đủ nguồn thực phẩm phục vụ Tết Giáp Thìn 2024 với tổng ngân sách hơn 540 tỉ đồng, tương đương so với sản lượng thực hiện cùng kỳ năm trước. 

Dự kiến, VISSAN cung ứng ra thị trường gần 1.100 tấn thực phẩm tươi sống, tăng 5% so với cùng kỳ và 3.800 tấn thực phẩm chế biến. Đồng thời, công ty thực hiện dự trữ từ 10 - 20% sản lượng hàng để phòng các trường hợp thiếu hụt hàng hóa cung ứng cho thị trường. Từ nay cho đến các ngày cận tết, VISSAN sẽ thường xuyên thực hiện các chương trình giảm giá từ 10 - 20% một số sản phẩm thiết yếu vào các ngày cuối tuần.

Ông Phong Quách, Trưởng bộ phận chiến lược của Công ty Ipsos VN (công ty nghiên cứu thị trường, có trụ sở chính tại Pháp), nhận định: "Từ tháng 10, các doanh nghiệp đã tăng cường thu mua heo để chế biến chuẩn bị phục vụ tết. Nếu nguồn cung hạn chế thì thời điểm này giá đã tăng trở lại rồi. Hiện nay giá không tăng chứng tỏ nguồn cung vẫn tốt. Chính vì vậy mà tôi tin rằng sẽ không có chuyện thiếu thịt heo trong dịp tết. Vấn đề của thị trường vẫn là sức cầu rất yếu do kinh tế khó khăn. Chính vì vậy mà giá heo hơi sắp tới cũng khó cải thiện nhanh được dù dịch bệnh làm ảnh hưởng đến nguồn cung. Thị trường trong năm 2024 thật sự cũng rất khó dự báo vì dịch bệnh vẫn còn phức tạp và sức cầu chưa có dấu hiệu lạc quan. Nguồn cung thịt heo dồi dào, giá giảm không chỉ riêng VN mà là xu hướng chung của thị trường thế giới".