Vậy bạn làm gì khi có “nguy cơ” bị ung thư? Tốt nhất bạn đi khám bác sĩ, ở đó bác sĩ có thể giúp bạn hiểu về nguy cơ của ung thư, đặc biệt nếu có người nhà có tiền sử bị ung thư. Bạn nhớ rằng ung thư có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố: hút thuốc, uống rượu, thói quen ăn mỡ, tiếp xúc các hóa chất có thể gây ung thư, tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng gay gắt...
Tùy vào tuổi và các yếu tố nguy cơ, bác sĩ có thể tầm soát cho bạn đối với một vài loại ung thư. Tầm soát có nghĩa là tìm kiếm ung thư trước khi nó gây ra các triệu chứng. Bác sĩ khuyên tầm soát ung thư định kỳ ở những người có nguy cơ cao hay tiền sử gia đình có người bị ung thư. Khuyến cáo khác nhau cho từng loại ung thư khác nhau.
Phết cổ tử cung
Để giúp phát hiện sớm ung thư vú, bác sĩ sẽ khám lâm sàng mỗi ba năm đến khi bạn 40 tuổi. Bản thân bạn cũng có thể tự khám cho mình để phát hiện những khối u nhỏ bất thường ở vú. Người ta nhận thấy các u vú thường xuất hiện ở 1/4 trên ngoài của vú. Tất cả phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên chụp nhũ ảnh mỗi 1-2 năm, có thể khám hoặc không cần khám vú trên lâm sàng. Ở những người có nguy cơ cao hay có tiền sử gia đình có người bị ung thư vú, bác sĩ có thể cần có nhũ ảnh thường xuyên hơn hay bắt đầu có chúng sớm hơn.
Để giúp phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, nên làm xét nghiệm phết cổ tử cung tối thiểu mỗi ba năm một lần. Các chuyên gia trên thế giới khuyên nên xét nghiệm phết cổ tử cung khi bắt đầu quan hệ tình dục hay lúc 18 tuổi... Nên làm xét nghiệm thường xuyên hơn nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ. Nên giữ kết quả xét nghiệm phết cổ tử cung suốt đời kể cả lúc bạn đã mãn kinh.
Gần đây người ta còn đề cập vấn đề chích văcxin phòng ngừa ung thư cổ tử cung ở phụ nữ.
Khám trực tràng
Để phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến, đầu tiên nên nói với bác sĩ về nguy cơ của bạn. Các yếu tố như là gia đình có người bị ung thư tiền liệt tuyến, tuổi tác, chủng tộc giữ một phần vai trò trong nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến.
Nếu bạn quyết định tầm soát, bác sĩ sẽ khám bằng cách đưa ngón tay đã mang găng vào trực tràng khoảng vài centimet để cảm nhận tuyến tiền liệt của bạn, còn gọi là khám trực tràng bằng tay. Tiền liệt tuyến bình thường có cảm giác chắc và đàn hồi như đỉnh lỗ mũi của chúng ta. Nếu có các điểm cứng trên tiền liệt tuyến, bác sĩ có thể khuyên bạn làm thêm các xét nghiệm để kiểm tra ung thư tiền liệt tuyến.
Cách khác để phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến là làm xét nghiệm máu, gọi là xét nghiệm PSA. Người ung thư tiền liệt tuyến có nồng độ PSA trong máu cao. Tuy nhiên, mức PSA cũng có thể cao do các nguyên nhân ít nguy hiểm hơn như nhiễm trùng.
Theo BS CKI Lưu Kính Khương / Tuổi Trẻ
(BV Nhân Dân 115, TP.HCM)
|
Diễn biến âm thầm Ở nam giới 50-55 tuổi nhiều người bắt đầu xuất hiện tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu không hết, tiểu đêm... Đó là bệnh bướu lành tiền liệt tuyến mà để kéo dài sẽ có nhiều biến chứng như thận ứ nước, thận ứ mủ do bị nhiễm trùng kèm theo, đôi khi bệnh nhân còn bị cao huyết áp do suốt ngày suốt đêm rặn tiểu, hoặc bàng quang nhỏ do nhiễm trùng kéo dài. Tuy nhiên những biến chứng đó không sợ bằng bị ung thư tiền liệt tuyến. Bệnh này có khi diễn biến âm thầm và tuổi càng lớn tỉ lệ bệnh càng cao, nhất là các cụ 70-80 tuổi. Có cụ chưa có rối loạn về tiểu tiện, đi khám chỉ vì đau lưng, đau xương đùi hoặc xương chậu nhưng hóa ra đó là do di căn của tế bào ung thư tiền liệt tuyến (có cụ đến khám vì bị liệt nửa người dưới). Có cụ liệt nằm tại chỗ vài ba năm mới ra đi. Vì vậy, với bệnh nhân nam lớn tuổi của tôi tuy chỉ nằm viện về các bệnh tiết niệu khác nhưng tôi đều cho thử PSA. Nếu kết quả bình thường thì thôi, nếu kết quả cao thì tôi báo cho bệnh nhân biết và có khi ghi vào giấy ra viện kết quả đó, để khi tái khám bác sĩ khác biết ngay mà kiểm tra và tiếp tục theo dõi cho bệnh nhân. BS HỒ THỊ KIM SƯƠNG |
Bình luận (0)