Hàng chục năm đào đá, lọc đất, đắp thành
Nguyễn Văn Trọng kể, cách đây hơn 30 năm, anh rời nhà trong xóm ra triền núi Hòn Nhọn hoang vu nhận đất làm rẫy. Đến nhà thờ ngỏ lời, cha kêu lên: "Ôi! Con bị quỷ ám rồi!". Bà con bạn bè gọi anh là "Trọng khùng! Trọng điên!" Bởi đất ở đó là triền dốc của dãy núi qua mưa nắng vạn năm nơi đây chỉ là bãi hoang bạt ngàn cỏ tranh mọc dại. Vạch cỏ ra dưới chân thấy lổn nhổn, chi chít những hòn đá to đá nhỏ.
Ông Trọng với bức tường thành lớn nhất của mình
Lê Đức Dương
Với miếng đất khó nhằn này nếu muốn trồng trọt thì chỉ duy nhất là phải bới đá lọc ra thành đất nạc thì mới cơ may, nhưng công quá lớn nếu không muốn nói là quá sức người. Dẫu vậy Trọng quyết tâm không chịu thua. Trọng chế ra chiếc cuốc hai đầu: một đầu như cuốc chim hai ngạnh, một đầu cuốc bàn. Theo Trọng đầu cuốc chim để bới lọc đá, đầu cuốc bàn để bới đất nạc xới luống. Cứ thế tháng ngày chặt cỏ, bới đá, lọc đất xong khoảnh nào trồng đậu tỉa cà đến đó để kiếm sống qua ngày.
Nhưng mọi việc không đơn giản đôi ngày mà xong, vì đất quá rộng lại bị bỏ hoang từ thời khai thiên lập địa cho cỏ đá làm chủ nên vô cùng khó nhằn. Trọng dựng lều cỏ giữa rẫy để ở theo đúng nghĩa sống với cỏ với đá và với đất. Thói quen này tồn tại đến hôm nay có của ăn của để nhưng anh vẫn thích ở căn lều tuềnh toàng giữa rẫy. Hỏi sao không dựng ngôi nhà để sống đàng hoàng, anh nói vui, xưa các thổ dân du mục toàn ở lều, nay mình ở có sao đâu? Rồi anh cười hồn nhiên như nắng.
Hằng ngày anh phải bỏ ra hơn 10 tiếng để làm việc, có khi làm đêm khuya cho mát vì ban ngày nắng chói chang như đổ lửa. Cỏ tranh sắc như dao cắt cứa da thịt. Đầu nón rách phơi lưng trần có khi tứa máu, tay phồng rộp, mặt cháy sém. Trọng nói không biết ai đào củ mài thế nào khó tới đâu chứ mình đào đá cực vô cùng, có đêm anh hì hục chỉ moi được một "con lợn đá". Anh bảo do lao động nhiều nên bệnh không bén bảng nhưng với việc khiêng đá nặng vẫn làm anh bị trĩ rất nặng, phải chữa chạy mãi mới ổn. Anh nói đùa: "Các cụ nói khiêng nặng lòi con trê!" rồi cười hề hề rít điếu thuốc cỏ.
Thành quả lao động bên vườn bắp
Lê Đức Dương
Vấn đề nảy sinh là đá moi ra, bới lên nhiều để ở đâu? Chất đống từng cụm thì coi như cả rẫy có hàng trăm ổ mối đá lổm nhổm sẽ khó canh tác? Một đêm đàn heo rừng trên núi xuống "oanh tạc" rẫy mì sắp nhổ tanh bành. Trọng ngậm ngùi nhận thấy rằng hóa ra kiếm củ khoai ở đất này cũng nhọc nhằn, bấp bênh quá. Anh nhận thấy rằng cần phải có phương án bảo vệ những mảnh rẫy nhỏ bé của mình. Trong lúc không có tiền mua lưới làm rào sẵn đá chất đống khắp nơi anh quyết định đắp tường đá bảo vệ miếng rẫy của mình.
Từ đó bức tường đá bắt đầu hình thành theo tháng ngày, suốt 20 năm đầu tiên anh chỉ tập trung hai việc: đào đá, lọc đất và đắp thành. Việc làm anh có vẻ đúng vì cùng với ngăn bầy heo rừng, tường đá còn ngăn cả việc hỏa hoạn khi anh trồng mía. Rồi một ngày ngoảnh lại Trọng thấy rùng mình về công trình của mình: bức tường đá chạy từng đoạn theo chu vi miếng đất rộng gần 4ha có độ dài hơn 1.000 m, có đoạn tường ở phía nam thực sự là "trường thành" với chiều dài hơn 300 m với đáy rộng 3 m, cao 2 m, mặt trên 2 m chứa hàng triệu viên đá lớn nhỏ, các đoạn nhỏ khác đều có độ cao hơn 1 m, rộng 1 m! Người ta thầm tính anh Trọng đã gánh hàng vạn m2 đá để cải tạo đất đắp lên bức tường thành suốt hơn 30 năm đằng đẳng. Càng khủng khiếp hơn tất cả công trình to lớn kỳ vĩ này chỉ duy nhất anh làm!
Yêu đất theo đúng nghĩa của người nông dân lương thiện
Có lẽ đã đến lúc rồi nhiều người cũng quên đi hay ấn tượng về người nông dân có ý chí khủng khiếp này theo thời gian. Người ta nói anh "khùng, điên" hay dị nhân nhưng ngẫm lại cho đến hôm nay sau hơn 30 năm gắn bó với miếng đất trần ai này, thành quả của anh thực sự làm nhiều người ngưỡng mộ. Là người biết anh từ hơn 30 năm trước, đến thăm anh nhiều lần, đôi lần viết bài về anh đăng trên báo, có bài được vào sách giáo khoa lớp 4 về "chủ đề ý chí cải tạo thiên nhiên của con người", tôi nhận thấy Nguyễn Văn Trọng là người yêu đất theo đúng nghĩa của người nông dân lương thiện.
Làm cỏ trồng đậu
Lê Đức Dương
Với Nguyễn Văn Trọng, nếu không có nghị lực phi thường, niềm lạc quan ngất trời thì khó sống ở mảnh đất hoang vu này. Bởi ngay như người vợ của anh cũng chỉ gắn bó theo anh một chặng đường ngắn ngủi ban đầu của hành trình. Đứa con anh nuôi cũng về xóm cũ ở riêng không theo anh nữa. Dường như không ai thể đồng hành với con đường vất vả của anh.
Nếu như Robinson 30 năm trên đảo có chàng "Thứ Sáu" bên mình thì "Rô bin sơn – Trọng" hoàn toàn cô độc. Chỉ thỉnh thoảng mới có vài người đến giúp chút đỉnh những chuyện lặt vặt còn cơ bản chỉ mỗi mình anh xoay trần trên mảnh đất đầy đá gan gà của mình. Có lẽ đá rắn thế nào thì ý chí anh cứng như thế để sống vui, có ích cho đời!
Có một niềm vui sau hơn 30 năm cải tạo dựng xây, "Rô bin sơn – Trọng" đã có một thành quả lao động thật mỹ mãn, mặc dù trải qua bao thăng trầm, có giai đoạn miếng đất của anh với cả không gian bao la suýt bị trưng dụng làm sân golf với giá rẻ mạt. Nhiều mùa mía bị lửa cháy tan hoang. Những trận hạn làm chết đứng bao gốc xoài…. tất cả đều đã qua đi. Người viết bài hỏi anh: "Anh tính sao khi đã có tuổi?". Nguyễn Văn Trọng cười hồn nhiên lộ hàm răng trắng phau như bắp nói: "Xe tới khúc cua ắt tay sẽ đánh lái, tôi còn khỏe vẫn lao động bình thường như 30 năm qua".
Gần đây, nơi đây có những cơn sốt đất, nhiều người lo bán đất kiếm tiền, trong đó có cả người vợ cũ của anh cũng được chia và bán kiếm số tiền lớn. Tôi hỏi anh nhiều lần: "Sao không bán một phần đất rẫy lấy tiền về thôn cũ ở an nhàn như bao người có tuổi?". Anh chỉ cười: đất mình cải tạo bao năm nó còn vẫn đem lại hoa lợi cho mình sống khỏe, không có đất thì đâu còn là người nông dân?
Ở tuổi 66 vẫn bới đá đắp thành
Lê Đức Dương
Anh vẫn thản nhiên cần mẫn trồng trọt theo dạng mùa nào thức đó. Ngoài việc bán kiếm nông sản lấy tiền tái sản xuất, những hoa lợi anh thường đem cho nhiều người trong thôn hay ai đến thăm mình, không tính toán. Ai cần đất anh cho mượn trồng cho vui. Anh hồn nhiên, tự tại trước vật chất xô bồ xung quanh. Anh cứ chân chất, lương thiện theo đúng nghĩa của một con người yêu lao động, lấy công việc là lẽ sống.
Có lẽ thời gian đã biến anh thành biểu tượng của một con người sống đẹp theo đúng nghĩa. Cách sống của anh không rực rỡ, chói lòa hay âm vang mà bình dị hiền hòa như vạt mía, nương ngô, luống khoai gốc xoài.
Bảo anh xòe bàn tay ra, tôi như thấy có bầu trời rực nắng, có ánh trăng khuya vằng vặc và có nụ cười lương thiện hiện ra. Đó không phải là lẽ sống của một con người mà ta phải lặng lẽ thầm cảm phục ư?
Bình luận (0)