Những hướng đi mới trong xuất bản sách trẻ em

Tối đa hóa trải nghiệm

Những năm vừa qua, các công ty sách và nhà xuất bản (NXB) trong nước đã giới thiệu nhiều tác phẩm dành cho trẻ em vô cùng đặc biệt, như những dòng sách chiếu bóng, sách pop-up, sách chuyển động scanimation… không chỉ giúp các em có được trải nghiệm đa giác quan, mà còn khuyến khích việc đọc ngay khi còn nhỏ.

Hiểu được mong muốn phát triển não bộ cho con em một cách toàn diện của các bậc cha mẹ, các nhà làm sách đã rất chủ động để giới thiệu thêm nhiều hình thức mới. Không còn chỉ là những câu chữ, sách giờ đây trở nên sống động với các hình ảnh 3D được thiết kế theo kiểu pop-up, cũng như tận dụng công nghệ quét mã QR trên điện thoại… để xem âm thanh, chuyển động… giúp việc tiếp nhận của trẻ thêm phần phong phú và đa dạng hơn.

P.N.B

Về dòng sách này, đại diện Đinh Tị Books - doanh nghiệp đi đầu trong dòng sách tương tác tại VN, chia sẻ: "Dòng sách tương tác kết hợp cùng với công nghệ sẽ giúp gia tăng niềm ham thích đọc sách ở trẻ, giúp trẻ có thể tương tác dưới nhiều hình thức và chơi với sách, vượt ra khỏi những hình thức đọc thông thường. Vì thế dòng sách này đã nhận được sự đón nhận nhiệt tình từ các bậc cha mẹ, thể hiện qua mức tăng trưởng cao liên tục trong nhiều năm qua".

Tuy vậy, có thể thấy rằng những dòng sách này đa số giá thành vẫn cao, do phải mua bản quyền từ nước ngoài cũng như phải gia công một cách đặc biệt. Trong đó, chuỗi truyện cổ tích của NXB nước ngoài Mima Lima do Công ty sách Đông A mua bản quyền gần đây được đánh giá cao về mặt hình thức khi in màu đi kèm pop-up toàn bộ, thế nhưng giá thành là một trở ngại để sách đến được với đông đảo bạn đọc.

Điều này cũng đang xảy ra với sách tương tác, sách chiếu bóng, sách âm thanh… khiến cho phụ huynh có phần ái ngại với sự đổi mới. Ngoài giá thành cao thì việc bảo quản, giữ gìn các thành phần được thiết kế chi tiết cũng là bài toán luôn được cân nhắc, khiến dòng sách này chưa chiếm được thị phần lớn.

Nói về bất lợi, đại diện Đinh Tị Books cho rằng: "Điểm khó khăn của dòng sách này trong việc tiếp cận thị trường là chi phí sản xuất cao, thời gian gia công lâu và kỳ công, nguyên vật liệu cao cấp… dẫn tới giá bán cao hơn các dòng sách truyền thống. Dù vậy thì tiềm năng của dòng sách này vẫn rất lớn".

T.V.B

Từ những yếu tố trên, có thể thấy rằng để một tác phẩm dành cho trẻ em có sức hút thì cần thỏa mãn nhiều yếu tố. Không chỉ tiện dụng, hình thức bắt mắt… mà tuổi thọ sách cũng cần phải cao và phải đảm nhận được nhiều chức năng. Nhận thấy điều này, các sách tích hợp phát triển đa giác quan như thị giác, thính giác, xúc giác… ngày càng trở nên phổ biến, thông qua các sách tích hợp âm thanh hay bút chấm đọc để học tiếng Anh…

Chia sẻ về hướng đi này, bà Nguyễn Thu Trang, Phó tổng giám đốc phụ trách bản quyền và xuất bản Tân Việt Books, cho biết: "Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong giai đoạn từ 0 đến 6 tuổi, não bộ của trẻ phát triển rất mạnh và cần được đánh thức bằng nhiều phương pháp khác nhau thông qua các giác quan. Dựa trên những nghiên cứu đó, Tân Việt đã thực hiện một dòng sách có sự kết hợp hài hòa giữa âm thanh - hình ảnh - con chữ, vừa truyền thống, vừa mang tính hiện đại để phù hợp với đối tượng trẻ nhỏ".

Cùng con đọc sách

Ngoài những điều trên thì nhiều năm qua, đề tài của sách trẻ em cũng được mở rộng. Không chỉ các chủ đề nêu gương hay mang đến bài học có phần cứng nhắc, mà các vấn đề như khoa học, bảo vệ môi trường, hòa mình cùng với thiên nhiên… cũng được giới thiệu ngày càng nhiều, tạo cho trẻ em ý thức trách nhiệm ngay từ nhỏ.

Đ.T.B

Nói về môi trường, NXB Phụ nữ Việt Nam vừa giới thiệu 2 bộ sách mới nói về nhiệm vụ "giải cứu thế giới", chung sống hài hòa cùng thiên nhiên. Đi kèm với tác phẩm này, workshop làm đồ tái chế cũng được tổ chức. Đây là hướng đi được nhiều công ty và NXB đồng thời áp dụng, giúp cho hành trình từ đọc cho đến thực hành thêm phần lý thú và hấp dẫn hơn. Không chỉ khuyến khích việc đọc mà thực hành còn gắn kết thêm sự tham gia của cha mẹ và trải nghiệm thực tế của các bạn nhỏ.

Tuy vậy phần lớn những tác phẩm trên vẫn đến từ nước ngoài, còn các tác giả trong nước còn đang khá dè dặt. Nhưng thời gian qua cũng có một vài điểm sáng, có thể kể đến như các tác phẩm nói về môi trường của Huỳnh Trọng Khang (Khu rừng trong chai), Phương Huyền (Những thiên thần của người gác rừng)… với minh họa mới của các họa sĩ Nguyễn Nhân, Trần Quốc Anh… hay Chang hoang dã của Trang Nguyễn và họa sĩ Jeet Zdũng cũng tạo được tiếng vang.

Không những thế, các NXB và công ty sách cũng rất quan tâm đến việc thúc đẩy thêm nữa sự tương tác giữa các phụ huynh và trẻ em, từ đó đã cho ra đời tác phẩm phù hợp cho nhiều đối tượng. Mới đây, khá nhiều tác phẩm kinh điển được minh họa màu cũng được giới thiệu, từ đó không chỉ giúp cho phụ huynh "sống lại" một thời tuổi thơ, mà còn phù hợp với các em nhỏ thông qua hình minh họa sống động.

"Hiểu được những giá trị đặc biệt của những tác phẩm kinh điển, nên chúng tôi phát hành dòng sách có tranh minh họa nhằm mục tiêu gia tăng niềm ham thích đọc sách, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc có thể tiếp cận được các tác phẩm này cũng đem lại nhiều lợi ích như giúp trẻ gia tăng khả năng ngôn ngữ, phát triển những tính cách tốt cũng như học được những bài học hay…", đại diện Đinh Tị chia sẻ thêm.