Nhật ký Tài hoa ra trận của Hoàng Thượng Lân - kỳ 9: Những dòng chữ cuối cùng

Thay cho đoạn kết

Cuốn nhật ký đã khép lại trang cuối cùng ở đây và Hoàng Thượng Lân (tức Lâm) đã hy sinh ngày 24/10/1971 trong một trận bom dữ dội của kẻ thù, khi đang vượt sông Xê Băng Hiên (Quảng Trị) đi làm nhiệm vụ. Theo lời đồng đội kể lại, lần đó, trong ba lô của Hoàng Thượng Lân còn một tập bản thảo ghi chép rất công phu và dày dặn. Có thể đó là một cuốn nhật ký, nhưng cũng có người bảo đó là bản thảo một tiểu thuyết và những truyện ngắn. Dù là nhật ký, truyện ngắn hay tiểu thuyết thì chắc chắn đó cũng là những trang viết cuối cùng.

Trong những cuốn sổ ghi chép mà Hoàng Thượng Lân đã gửi về gia đình, trang đầu tiên đều có dòng chữ do chính tay anh viết nắn nót: "Nếu tôi có hy sinh (hoặc nhỡ xảy ra chuyện gì"), xin gửi lại cuốn sổ này cho cha tôi ngoài Hà Nội, theo địa chỉ: Ông Hoàng Nguyên Kỳ Nhà H4, phòng 47 Khu tập thể Nguyễn Công Trứ.". Nhưng rất tiếc là tập bản thảo cuối cùng của anh đã bị cuốn theo dòng nước sông Xê Băng Hiên, sau loạt bom tọa độ của máy bay Mỹ. Chúng ta không rõ Hoàng Thượng Lân đã viết những gì trong trong tập bản thảo đã thất lạc ấy...

Hà Nội, tháng 10/2005

Đặng Vương Hưng

Họa sĩ Lê Trí Dũng: Ngay tại chiến trường Quảng Trị, Hoàng Thượng Lân đã được đồng đội coi như một người anh hùng!

"Trong thời gian học tại Trường Mỹ thuật Yết Kêu (năm 1964 - 1967), tôi cùng họa sĩ Thành Chương và Hoàng Thượng Lân chơi với nhau khá thân thiết. Lân hồi bấy giờ là một chàng trai to cao nhất trường (cao 1,74m, nặng hơn 70 kg), tính tình rất hào hoa, phóng khoáng tới mức bạt mạng. Lân có hai ham thích lớn là hội họa và thể thao. Lân thường xuyên luyện tập, tổ chức những cuộc đấm bốc và là một cầu thủ bóng đá nghiệp dư rất giỏi của trường. Chiều nào Lân cũng cùng bạn bè ra đá bóng ở sân Công viên Thống Nhất. Hoàng Thượng Lân rất thương và yêu tin bạn bè, không tiếc một thứ gì nếu bạn bè thích, sẵn sàng cho bạn bất kỳ thứ gì mà mình có. Tôi còn nhớ có một buổi chiều sau khi đá bóng ở sân công viên trở về, mấy anh em mệt nhoài và đói lả, Lân rủ anh em vào một hiệu bánh rán ngon nhất ven hồ Thiền Quang và bảo: "Các ông ăn được bao nhiêu thì cứ ăn", bánh rán thì nhỏ bằng quả bóng bàn, chúng tôi mỗi người phải ăn vài chục chiếc mới no, Lân bảo cứ ăn thoải mái, lúc đứng dậy, Lân phải vét hết sạch tiền trong túi mới đủ trả. Cá tính phóng khoáng của Lân thể hiện rõ cả trong lối vẽ tung tẩy, mạnh bạo của anh. Cá tính này của Lân nổi lên rất rõ trong những năm tháng chiến đấu sau này, khi anh có một lối đánh giặc rất quả cảm, liều lĩnh và hiệu quả trong nhiều trận. Ngay tại chiến trường Quảng Trị, Hoàng Thượng Lân đã được phong danh hiệu "Dũng sĩ diệt Mỹ". Sau này, khi tôi vào chiến trường, đến thôn Vĩnh Chấp, Vĩnh Linh (ngày nay là Quảng Trị) thì gặp Hoàng Thượng Lân vừa đi đánh trận về. Trong trận đánh này Lân bị cụt một ngón tay cái, vì Hoàng Thượng Lân là trung đội trưởng, sử dụng súng máy trung liên RBD (hỏa lực chính của trung đội), nên thường bị Mỹ - ngụy tập trung hỏa lực mạnh để tiêu diệt. Khi tôi vào đơn vị thăm Lân, thì anh tặng tôi chiến lợi phẩm là một chiếc ca của Mỹ và một chiếc võng. Lân còn đem nhiều giò hộp (chiếm được trong căn cứ của Mỹ) ra chiêu đãi tôi. Có thể nói những người lính Vĩnh Linh, Quảng Trị lúc bấy giờ đặc biệt quý trọng Hoàng Thượng Lân và coi anh như một người "Anh hùng" của những người lính sinh trưởng ở Hà Nội, không những vì phong thái hào hoa, phong nhã cùng những tri thức hiểu biết của Lân mà cái chính là vì cách đánh trận quá dũng cảm của anh. Có những trận, Hoàng Thượng Lân bật dậy từ chiến hào, tay vác súng máy RBD lao thẳng về phía địch, vừa chạy vừa bắn rất dũng mãnh, bất chấp việc có thể hy sinh bất cứ lúc nào. Chính vì cách đánh trận dữ dằn, quá dũng cảm như vậy nên đồng đội ngày ấy thường gọi anh là "đại ca".

Việt Chiến
(ghi)