Bài báo đã dẫn chứng một cách sinh động số liệu về cái gọi là cơ cấu đào tạo của Việt Nam. Tác giả bài báo đã trích dẫn rất đầy đủ những "luận cứ" của người khác và đi đến so sánh với quốc tế là ta bị "lộn ngược". Tuy nhiên tác giả lại quên, hay không biết rằng mô hình giáo dục mỗi nước mỗi khác, không phải nước nào cũng có hệ THCN như của ta. Một số nước đã chuyển các trường giống giống như vậy vào ngách đại học từ rất lâu, một số nước thậm chí còn không cần hệ THCN. Trái lại họ phân hóa ra đại học hàn lâm (academic) và chuyên môn (professional) cho các mục đích học hành khác nhau. Hệ đại học cũng rải ra từ cử nhân 3 năm (Úc, Anh), 4 năm... chứng chỉ 1 năm sau đại học (graduate diploma), Thạc sĩ, Tiến sĩ... Những người học chỉ 2 năm ở bậc đại học (dạng cao đẳng cộng đồng của ta) có thể được cấp bằng cao đẳng (associate degree). Còn nghề thì cần đâu học đó, lấy chứng chỉ bất kỳ lúc nào nên không thể có chuyện về cái chuẩn quốc tế 1:4:10 như tác giả bài báo đã dẫn. Vấn đề sử dụng lại còn là chuyện khác. Ngày nay, có rất nhiều người đi học vì kiến thức, không hẳn là vì công việc hay nghề nghiệp. Con số những người này đi học không phản ánh cơ cấu lao động của xã hội.
Cơ cấu nào là phù hợp với một hệ thống xã hội như Việt Nam chắc còn phải bàn tiếp. Nhưng chắc chắn là hệ thống học tập bậc cao sẽ còn phát triển vì khi ta muốn công nghiệp hóa nhanh, tiến vào kinh tế tri thức thì cần rất nhiều lao động có trình độ ĐH hay hơn, có năng lực tư duy lý thuyết độc lập. Vây nên mở rộng ĐH là điều đòi hỏi tất yếu, xu thế của xã hội. Ngày nay một số nước đã vượt qua được ngưỡng 50% thanh niên trong độ tuổi ĐH đi học ĐH (phổ cập đại học). Chắc là các nước đó không cảm thấy bị lộn ngược vì họ đang phát triển một cách vững chắc ở nhóm trên của kinh tế thế giới.
Lê Đông Phương
Bình luận (0)