Esmail Gamasai chào đời tại Iran và sử dụng thành thạo tiếng Farsi (ngôn ngữ chính của Iran), Dari và Pashtun (các ngôn ngữ phổ biến ở Afghanistan). Gamasai di cư sang Anh sau cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 và đổi tên là Daniel James cách đây 10 năm. Thông tin từ báo chí Anh cho biết, James quản lý một tiệm nhảy salsa mang tên Club New York ở Brighton. Hiện nhân vật 44 tuổi này sở hữu 5 căn nhà ở Anh, trong đó có căn nhà trị giá đến 800.000 bảng Anh ở Brighton, nơi James cư ngụ trước khi bị bắt giữ.
Việc thành thạo ngôn ngữ Dari và Pashtun đã khiến cho James trở nên "có giá" đối với quân đội Anh, vốn thiếu nghiêm trọng đội ngũ phiên dịch thông thạo bản ngữ ở Afghanistan. Là một hạ sĩ quan nhiều kinh nghiệm đồng thời có 10 năm làm lính bộ binh, James được tín nhiệm và đã làm việc với quân đoàn tình báo Anh, đơn vị chuyên cung cấp thông tin cho các lực lượng đặc biệt của nước này. James đã khẳng định vai trò quan trọng của mình trong một bài báo đăng trên một tạp chí của NATO hồi tháng 7 như sau: "Có một người phiên dịch đi cùng với binh lính tuần tra là quan trọng vì điều đó giúp san lấp cách biệt ngôn ngữ. Trong số những người tôi tiếp xúc thì đến 9/10 người đối xử với tôi như là người của họ và cung cấp cho tôi thông tin vì tôi có thể nói tiếng của họ".
Sếp của James, trung tướng David Richards, là một trong những sĩ quan cao cấp nhất quân đội Anh. Ông hiện chỉ huy 31.000 lính NATO, bao gồm 6.000 lính Anh, và giữ liên lạc thường xuyên với Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai. Các nguồn tin quân sự Anh cho biết nhờ mối quan hệ với tướng Richards, James có thể thu thập được nhiều thông tin hơn nhiều sĩ quan cao cấp. "Tài xế hoặc người phiên dịch thường thu nhặt khối thông tin. Anh ta có thể nghe những cuộc gọi đã được mã hóa vốn rất nhạy cảm. Dĩ nhiên, với vai trò phiên dịch, anh ta thường nắm một khối lượng lớn kiến thức", Báo Daily Telegraph trích lời một sĩ quan quân đội Anh giấu tên.
James bị buộc tội hôm 20/12 và tòa án thành phố Westminster ở London cáo buộc rằng ngày 2/11 vừa qua, James "đã chuyển cho một người khác thông tin được đánh giá là trực tiếp hoặc gián tiếp hữu dụng đối với kẻ thù". Những thông tin ít ỏi được công khai cho báo chí trong vài phút đầu của phiên tòa không xác định cụ thể "kẻ thù" là ai, nhưng Báo The Times dựa trên các nguồn tin riêng nói rằng James bị buộc tội vì "chuyển thông tin mật về các hoạt động của binh lính Anh ở Afghanistan cho Iran", nước có chung đường biên giới với Afghanistan và có quyền lợi cũng như ảnh hưởng chiến lược trong khu vực. James bị bắt giữ ngay khi trở về Anh hôm 19/12 và bị buộc tội sau đó do tính chất nghiêm trọng của vụ việc. Sự xuất hiện của James tại tòa hôm 20/12 cũng bị trùm trong vòng bí mật khi vụ án không được niêm yết trong lịch làm việc của tòa và cảnh sát Anh từ chối cho biết tên bị cáo trước khi phiên tòa diễn ra. Báo chí cũng chỉ được có mặt trong vài phút đầu của phiên tòa kéo dài gần 2 giờ vào hôm đó. Cho đến nay, hàng xóm của James vẫn chưa hết ngạc nhiên về việc quân nhân này bị bắt giữ vì phạm tội tày đình.
Vào năm 1984, một sĩ quan cơ quan mật vụ Anh MI5 đã bị phạt 23 năm tù do chuyển thông tin mật cho Liên Xô. Kể từ đó đến trước khi vụ việc của James đổ bể, chưa có vụ gián điệp đáng kể nào bị phát hiện.
Trùng Quang
Bình luận