Khảo sát do Viện Dinh dưỡng quốc gia tiến hành trên 17.213 người cho thấy tỷ lệ thừa cân, béo phì ở người trưởng thành chiếm 16,8%, trong đó tỷ lệ mắc Hội chứng chuyển hóa chiếm 13,1% đang tăng dần theo độ tuổi và thói quen ăn uống mà nhậu góp phần đáng kể.
Nhậu gây béo bụng?
Chúng ta thường gặp các anh trẻ có, già có, từ doanh nhân thành đạt đến nhân viên văn phòng, từ người buôn bán lẻ đến anh chạy xe ôm đầu hẻm đều bị cuốn vào “đại dịch nhậu”. Các bà vợ đã quen tai với lý do “nhậu để ký hợp đồng” hay thuộc lòng bài quảng cáo “tứ hải giai huynh đệ”. Thời còn cưa cẩm em, anh có thể rời chiến hữu nếu “dế” kêu kẻo mất em, còn bây giờ tờ hôn thú đóng dấu đỏ choét thì kể như vững dạ mà nhậu, cùng lắm thì nại ra một lý do đại loại “bạn bè mà, nó mời mình không đi sao tiện”... Chỉ sau vài tháng bia rượu ngấm vào máu, buổi tối ở nhà dò bài cho con là chân tay ngứa ngáy, chịu không nổi và thế là nhậu trở thành “một phần tất yếu của cuộc sống”. Cũng sau vài tháng, dòng họ mỡ đua nhau đến xây nhà, lập ấp, chia lô, phân thửa vòng quanh rốn khiến cái bụng phẳng của các anh ngày nào nay biến thành trái táo. Đó là một trong những dấu hiệu của Hội chứng chuyển hóa.
Béo bụng tiềm ẩn nguy cơ gì?
Lớp mỡ bụng chia làm 2 loại: mỡ dưới da và mỡ bao quanh phủ tạng. Nếu lớp mỡ dày đến mức bạn đo vòng eo (ngang rốn)>90cm thì được gọi là béo bụng. Kể cả những anh có BMI bình thường nhưng nếu vòng eo tăng như vậy vẫn được xếp vào đội ngũ béo và cần chữa trị gấp. Tại sao vậy? Bởi béo bụng tiềm ẩn nhiều nguy cơ hơn là khi lượng mỡ rải đều theo chiều dài từ trên xuống dưới. Các nghiên cứu từ năm 1987 đến nay cho thấy các tế bào mỡ bám vào nội tạng không chỉ là nhà kho năng lượng mà chúng hoạt động như một tuyến nội tiết có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe toàn thân.
Điển hình là các protein của hệ RAS (rennin Angiotensinogen) sản xuất từ mỡ nội tạng khi bị rối loạn thì chúng sản sinh ra Angiotensin II có tác dụng làm co mạch và huyết áp tăng lên. Hệ RAS được xem là gạch nối giữa béo bụng và tăng huyết áp. Sự bám quá dày các phần tử triglyceride (mỡ của mô mỡ) làm sản sinh
protein hấp dẫn các đại thực bào và monocyte (gọi tắt là MCP-1) có tác dụng gây viêm. MCP-1 cùng với Interleukin- 6 có tác dụng đề kháng insulin là hormone làm giảm đường huyết nên béo bụng dễ bị tiểu đường type 2. Mô mỡ ở nội tạng nhiều cũng sản sinh ra Plasminogen Activator inhibitor (viết tắt là PAI-1) làm tăng quá trình hình thành cục máu đông (huyết khối) nên béo bụng dễ bị nhồi máu cơ tim. Quý anh béo bụng có các nguy cơ cao huyết áp, tiểu đường và đột quỵ gấp 3 lần người có vòng eo bình thường.
Béo bụng làm suy giảm “bản lĩnh đàn ông”?
Các đương sự đều âm thầm gặm nhấm nỗi buồn, vì sĩ diện nên họ không chịu thừa nhận. Bia rượu và khối mỡ hình trái táo cùng phối hợp tác chiến đánh hội đồng cơ quan chủ quản “niềm tự hào đàn ông”. Trái táo nặng nề khiến quý anh mất đi vẻ cường tráng, mỡ bụng đẩy cơ hoành lên cao khiến ngồi bên người đẹp mà anh phải thở phì phò. Bia, rượu gây ngộ độc, làm co mạch nơi “của quý”, thuốc điều trị cao huyết áp giáng thêm một đòn, tiểu đường type 2 tạo cơ hội cho mỡ nhiễm vào cả “kho vũ khí”.
Kết quả là các tế bào sản xuất testosterone bị “nghẹt thở” vì thiếu oxy và dưỡng chất nên sản xuất cầm chừng. Người đàn ông cảm thấy ít ham muốn, chẳng may bà xã “đòi” thì “súng” uể oải không muốn làm việc, nếu có thì cũng không còn hăng hái, xông xáo như trước nữa. Testosterone giảm, kéo theo những biến đổi về tâm lý: dễ nổi nóng, có những cơn bốc hỏa về chiều hay ban đêm, dễ buồn, dễ giận hơn… Trước đây người ta tưởng là do áp lực công việc, do bà xã hay càm ràm, do cuộc sống vợ chồng nhàm chán nhưng nay nếu béo bụng lại kèm theo ngại sinh hoạt giường chiếu thì được gọi đích danh là “mãn dục nam”. Nhiều anh đang độ tuổi “băm” mà đọc tới đây hẳn là phát hoảng bởi “mãn dục nam” không chừa lứa tuổi nào nếu không biết chăm sóc và bảo dưỡng cơ quan chủ quản.
Như thế nào?
Từ hàng ngàn năm nay, mỗi khi “yếu” thì các anh đi tìm thầy thuốc Đông y để được “bổ thận”. Thầy sẽ bắt mạch rồi tùy theo tình trạng cụ thể mà chẩn bệnh rằng thận dương hay thận âm hư, thể nhiệt hay hàn… Cách điều trị của Đông y là giúp quân bình lại kèm theo lời khuyên về ăn uống và sinh hoạt. Cây cỏ đặc trị sẽ như một tác nhân kích thích giúp các tế bào Leydig của tinh hoàn như được tiếp thêm chất dinh dưỡng, tự chúng sản xuất ra testosterone nội sinh. Tất nhiên ngoài việc uống thuốc, quý anh cũng cần “cắt” nguyên nhân gây nên béo bụng mới mong cải thiện triệt để tình trạng “bụng to lò xo yếu”.
TS-BS Lê Thúy Tươi
Bình luận (0)