Sản xuất, lắp ráp ô tô: Lách quy định để né thuế

07/11/2011 02:12 GMT+7

Đã có hai quyết định (QĐ) được Nhà nước ban hành nhằm quản lý việc đầu tư sản xuất, lắp ráp ô tô theo đúng quy hoạch phát triển và có hiệu quả, tránh gian lận thương mại. Tuy nhiên trên thực tế đang có những nghi vấn về việc tuân thủ của các doanh nghiệp (DN).

Để đưa vào hoạt động nhà máy cũng như lắp ráp những mẫu xe mới, các DN sản xuất lắp ráp ô tô tại VN hiện nay đang phải tuân thủ nghiêm ngặt những quy định tại Quyết định 115/QĐ của Bộ Công thương về “việc ban hành quy định tiêu chuẩn DN sản xuất, lắp ráp ô tô” và Quyết định 05/2005/ QĐ-BKHCN của Bộ Khoa học - Công nghệ.

Các cơ quan chức năng cần vào cuộc

Vai trò của Bộ Công thương, Tổng cục Hải quan, Bộ Khoa học-Công nghệ, Cục Đăng kiểm VN... trong vấn đề rà soát và kiểm tra trong lĩnh vực lắp ráp ô tô mang tính quyết định đối với sự phát triển của các DN cũng như ngành công nghiệp này. Liệu hiện nay tất cả các DN đều đã tuân thủ đầy đủ các quy định của hai QĐ 05 và 115 hay chưa? Vì vậy, rất cần một cuộc tổng kiểm tra tổng thể tất cả các DN đang sản xuất và lắp ráp ô tô tại VN, tránh những trường hợp nhập nhèm, gian lận nhằm hưởng chênh lệch về thuế suất, ảnh hưởng đến môi trường cạnh tranh lành mạnh...

Dư luận vừa qua “nóng” lên với việc nhiều khả năng hàng loạt các liên doanh sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước có thể bị truy thu thuế lên đến hàng nghìn tỉ đồng do linh kiện nhập khẩu về lắp ráp không đảm bảo mức độ rời rạc theo QĐ 05. Đã có nhiều tranh luận xung quanh vấn đề này và đi đến kết luận cuối cùng là các DN không bị truy thu thuế.

Điều này có cơ sở hợp lý, nhất là khi những linh kiện nhập khẩu của họ không phải là những linh kiện, phụ tùng quan trọng. Mặt khác, công nghệ ô tô thế giới, của các hãng đã có nhiều thay đổi theo hướng cao hơn, tốt hơn và một số quy định đối với những linh kiện, phụ tùng này của QĐ 05 không còn phù hợp, cần thay đổi.

Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia đều cho rằng những quy định liên quan đến những linh kiện quan trọng như thân ô tô, khung ô tô, động cơ, hệ thống truyền động cần phải được giữ nguyên. Vì vậy, vấn đề đặt ra hiện nay là cần phải có một cuộc kiểm tra tổng thể các DN trong việc thực hiện những quy định tại hai QĐ nêu trên, nhất là việc kiểm tra việc tuân thủ những tiêu chuẩn, quy định được nêu trong QĐ 115, tránh những trường hợp không đảm bảo tiêu chuẩn nhưng vẫn tiến hành lắp ráp, gian lận thương mại.

Một năm ra ba mẫu xe

Nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô của Công ty cổ phần tập đoàn Hyundai Thành Công đặt tại Ninh Bình mới đi vào hoạt động được khoảng hơn 1 năm. Khoảng 5 tháng trước, nhà máy cho ra đời mẫu sản phẩm Avante lắp ráp trong nước.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu  của chúng tôi thì ngoài mẫu Avante chính thức trên, Hyundai Thành Công cũng đưa ra thị trường một số lượng tương đối lớn những mẫu xe được cho là lắp ráp trong nước khác như Sonata và Santafe cho dù chưa có bất cứ những công bố nào về điều này.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu Hyundai Thành Công có đủ khả năng để trong một thời gian ngắn như vậy có thể đầu tư và tiến hành lắp ráp cùng lúc ba mẫu xe?

Hầu hết các DN sản xuất lắp ráp ở VN, kể cả các liên doanh ít nhất phải mất khoảng hơn 1 năm mới có thể tung ra được một mẫu xe mới. Đó là chỉ tính đến vấn đề đầu tư chứ chưa nói đến chuyển giao công nghệ. Để lắp ráp được một mẫu xe và tuân thủ theo đúng các quy định tại QĐ 115 nêu trên thì DN trước hết phải có hợp đồng chuyển giao công nghệ, tiếp theo là có một số vốn rất lớn để đầu tư vào hệ thống nhà xưởng máy móc, dây chuyền thiết bị mà quan trọng là bộ gá và bộ hàn zic để hàn thân vỏ xe, hệ thống sơn tĩnh điện...


Kiểm tra xe tại Hyundai Thành Công - Nguồn: thanhcongauto.com

Lách để hưởng chênh lệch thuế?

Nếu Hyundai Thành Công có đầy đủ những yếu tố theo quy định như có hợp đồng chuyển giao công nghệ để lắp ráp mẫu Sonata và Santafe, có đầu tư đầy đủ bộ gá, hàn zic… thì đó được xem là thành công của DN. Nhưng trong trường hợp ngược lại, nếu không đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn đó thì họ đang hưởng lợi rất lớn, ảnh hưởng đến những DN, liên doanh sản xuất, lắp ráp ô tô khác phải thực hiện đầu tư đầy đủ. Bởi chênh lệch thuế suất thuế nhập khẩu giữa xe nguyên chiếc và xe lắp ráp hiện nay rất lớn (82 - 83% so với khoảng 22%).

Lấy một ví dụ cụ thể, theo quy định của QĐ 05 thì mức độ rời rạc của thân ô tô phải “rời thành từng mảng, chưa hàn tán, chưa sơn tĩnh điện”, nhưng trong thiết kế kỹ thuật ô tô, xe Hyundai Santafe CM7UBC mà Hyundai Thành Công gửi cho Cục Đăng kiểm VN để tiến hành lắp ráp trong nước thì phần khung vỏ xe được thiết kế dưới dạng nhập khẩu bán thành phẩm (đã hàn + sơn tĩnh điện). Nếu tất cả các DN, liên doanh khác cũng nhập khẩu khung vỏ dạng bán thành phẩm (đã hàn và sơn tĩnh điện) như trường hợp mẫu xe Santafe của Hyundai Thành Công thì cần gì phải bỏ số tiền lớn để đầu tư dây chuyền hàn, dây chuyền sơn tĩnh điện trong khi vẫn được hưởng thuế nhập khẩu theo dạng linh kiện, phụ tùng để lắp ráp, cần gì phải tuân thủ các quy định của hai QĐ 115 và 05?

Công Minh

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.