HLV nội thay đổi đáng kinh ngạc

Để mở đầu, chúng tôi xin giới thiệu ý kiến của chuyên gia bóng đá, nguyên Giám đốc kỹ thuật CLB Hoàng Anh Gia Lai Nguyễn Văn Vinh (ảnh nhỏ).

Ông Mai Đức Chung (trái) và Phan Thanh Hùng là 2 gương mặt HLV nội đã chứng tỏ được năng lực nổi trội khi dẫn dắt tuyến trẻ của bóng đá VN - Ảnh: B.ương

Bóng đá VN trong gần 15 năm qua đã gắn liền với nhiều đời HLV ngoại và ít nhiều cũng có những thành công nhất định. Sở dĩ có được điều này là vì các HLV ngoại đến với chúng ta trong điều kiện họ xuất thân từ nền bóng đá tiên tiến, kiến thức nền cũng như sự thông hiểu bóng đá quốc tế luôn được cập nhật thường xuyên và có nhiều trải nghiệm do luôn va chạm với thực tế. Hơn nữa, với tính chuyên nghiệp cao, họ nhanh chóng vận dụng phong cách làm việc sốt sắng, kinh nghiệm nắm bắt các vấn đề của bóng đá VN nhanh nên đã giúp cho làng bóng có một vài chuyển đổi đáng ghi nhận. Ông Riedl và Calisto có thể xem là 2 HLV đã có nhiều dấu ấn, đã mang lại nhiều cung bậc mới mẻ cho bóng đá VN.

Ảnh: K.Hòa

Nhưng HLV ngoại tạo được chỗ đứng ở VN không hoàn toàn do họ giỏi mà một phần còn do HLV nội không nhận được sự tin tưởng từ phía VFF và ở vài ông chủ các CLB. Tôi từng làm việc với một số HLV Thái Lan trong thời gian còn ở CLB Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) hay tiếp xúc với một vài HLV ngoại khác, có thể thấy họ không hơn HLV VN là bao. Tôi có thể chứng minh điều này. Một là các HLV VN trong hơn 10 năm qua đã có những thay đổi đáng kinh ngạc. Họ tiếp thu cái mới rất mau, chịu khó làm việc với HLV ngoại và vận dụng quan điểm huấn luyện của thầy ngoại một cách phù hợp vào từng đội. Nhờ chịu học hỏi, chịu khó đào sâu kiến thức, chịu khó xem băng hình, xem truyền hình trực tiếp các trận bóng đá nên nhiều HLV nội đã tiến bộ và lên giáo án chiến thuật, chiến lược chặt chẽ không thua gì HLV ngoại, thậm chí nhiều chỗ còn sáng tạo hơn.

Hai là HLV nội giờ đây cũng đã có cá tính hơn. Họ hiểu được cầu thủ của mình hơn HLV ngoại, họ có thể đi sâu đi sát để nắm bắt tâm tư tình cảm, diễn biến tâm lý của từng cầu thủ, từ đó có những động viên, điều chỉnh, rà soát đúng khả năng và phong độ của từng người rồi lên đội hình chiến thuật theo cách nghĩ của riêng mình, miễn là phù hợp với thực tại của đội. Về điểm này theo tôi, trừ ông Calisto - người ở VN quá lâu và thích nghi với bóng đá VN như người trong nhà là có thể hơn HLV VN - còn lại các HLV ngoại khác, kể cả Riedl cũng chưa chắc đã tốt hơn HLV nội.

Ba là HLV nội nhiều người hiện nay đọc trận đấu rất nhanh, có những biến cách khéo léo và gặt hái thành công không thua gì HLV ngoại. Hãy nhìn các CLB ở VN, trừ ông Calisto là thực sự có dấu ấn vô địch cùng với Đồng Tâm Long An, các HLV ngoại khác khi đến VN đều chưa chắc mang lại kết quả tốt, kể cả Riedl có thời gian về huấn luyện Xi măng Hải Phòng hay David Booth dẫn dắt Khánh Hòa cũng chỉ một giai đoạn ngắn rồi cũng phải chia tay. Ngay cả trường hợp HLV Arjhan của Thái Lan vô địch năm 2004 cùng HAGL cũng tự nhìn nhận: “Tôi đến với một đội bóng mà mọi thứ như mâm cỗ dọn sẵn chỉ việc mời xơi”, nên sau đó cũng chủ động rút lui.

Các HLV VN trong hơn 10 năm qua đã có những thay đổi đáng kinh ngạc. Họ tiếp thu cái mới rất mau, chịu khó làm việc với HLV ngoại và vận dụng quan điểm huấn luyện của thầy ngoại một cách phù hợp vào từng đội

Tất nhiên HLV nội trước đây không phải ai cũng đủ sức thuyết phục VFF cũng như những người trực tiếp tuyển chọn về khả năng của mình. Một phần do họ thiếu tự tin khi đứng trước áp lực, nhưng phần khác còn do tâm lý ngại bị phê phán “bụt chùa nhà không thiêng” nên thường rơi vào thế thụ động, và điều này càng khiến cho VFF có cơ sở để dựa vào HLV ngoại. Gần đây tư tưởng yếm thế này bắt đầu bớt đi khi một số HLV nội đã mạnh dạn hơn, nhờ vậy đã có vài kết quả tốt như chức vô địch Merdeka Cup 2008 của ông Mai Đức Chung hay chức vô địch Cúp 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội và trận đấu chơi hay trước Bahrain tại ASIAD Quảng Châu của HLV Phan Thanh Hùng. Hoặc như HLV Hoàng Văn Phúc nắm đội U.16 thi đấu rất ấn tượng; HLV Triệu Quang Hà cũng đã làm nên vài chiến tích cùng tuyển U.19. Điều đó cho thấy nếu VFF “đặt đúng người đúng chỗ”, phải có lòng tin khi giao trách nhiệm, giúp đỡ HLV nội, tạo cơ hội cho họ chứng minh khả năng và HLV nội cũng hết lòng thể hiện trách nhiệm, cống hiến hết khả năng của mình thì đâu phải không thể gặt hái thành công.

Điều cuối cùng tôi muốn nói, đó là chúng ta hãy nhìn nhận đúng thực tế rằng với tố chất, thể hình cầu thủ VN vẫn còn độ chênh so với thể hình cầu thủ của châu Âu hay các khu vực khác của châu Á thì điều quan trọng là chúng ta hãy xây nền tảng cho tốt, phải khẳng định vị thế trong khu vực Đông Nam Á trước đã. Muốn vậy chỉ cần HLV nội có tâm huyết, được đối xử đúng mức, có mức lương phù hợp (ví dụ 5.000 USD/tháng) và được trao “ấn kiếm” có thời hạn nhiều năm để họ toàn tâm toàn ý cho công việc. Còn khi chúng ta cần một bệ phóng để vươn ra biển lớn, tìm một vị thế cao hơn trong khu vực châu Á thì chắc chắn về lâu dài phải có những chuyên gia ngoại có tầm cỡ để giúp đỡ, mang lại những liệu pháp có tính khoa học mạnh mẽ hơn. Thế nên tôi ủng hộ phương án chọn HLV nội cho mục tiêu SEA Games năm 2011 và tìm lại vinh quang tại AFF Cup năm 2012.

Chuyên gia Nguyễn Văn Vinh