Liverpool thay đổi chiến thuật như thế nào?

Sự xuất sắc mà Fabinho thể hiện trong trận Liverpool thắng Ajax 1-0 ở Champions League - đánh chặn, tắc bóng, cứu nguy ngay trên vạch vôi... là quá rõ ràng.

Nhưng, đấy đều là chi tiết cá nhân. Phòng ngự trước tiên phải là việc làm mang tính đồng đội. Cả một tập thể cùng vận hành một hệ thống chiến thuật, chứ không phải mỗi cá nhân xử lý tình huống của riêng mình. Liverpool thay đổi cách chơi như thế nào trong hoàn cảnh mất cả Virgil Van Dijk ở hàng hậu vệ, Alisson Becker trong khung thành, lẫn Thiago Alcantara ở khu giữa sân? Đấy là điều ít được nhắc đến, dù đấy mới là thành công đáng kể nhất, trong trận đầu tiên của chuỗi ngày dài không có Van Dijk ở Liverpool.

Liverpool vốn là đội chuyên tấn công ào ạt, đá bằng tốc độ và thường bỏ qua khu vực giữa sân khi triển khai tấn công (tiền vệ là yếu tố cuối cùng người ta có thể khen Liverpool - sau cặp hậu vệ cánh, thủ môn, trung vệ và tiền đạo!). Bây giờ, khi bước vào loạt trận khai mạc Champions League với hoàn cảnh khó khăn đặc biệt, HLV Juergen Klopp đã bất ngờ đảo ngược tất cả những gì người ta từng biết về đội bóng này.

Ở trận gặp Ajax, đội hình Liverpool thường đứng cách khung thành khoảng 35m - thấp hơn khoảng 10m so với bình quân mùa trước (45m). Đây là chi tiết bất ngờ bởi khi bước vào Premier League mùa này, Liverpool thậm chí còn đẩy đội hình lên cao hơn so với mùa trước (49m).

Mohamed Salah (phải) tiền đạo sáng giá của Liverpool Reuters

Dĩ nhiên, đấy đều là số liệu trung bình. Xin được nói thêm, về cách tính khoảng cách giữa đội hình so với khung thành. Đấy là khoảng cách giữa khởi điểm của một pha triển khai bóng, với cầu môn đội nhà. Khởi điểm của pha triển khai bóng là nơi xuất phát đường chuyền đầu tiên, trong các pha bóng có trên 5 đường chuyền liên tiếp.

Tác dụng đầu tiên của việc đẩy cao đội hình là hạn chế không gian chơi bóng của đối phương khi họ có bóng (điều này liên quan đến luật việt vị). Đối phương cũng dễ mất bóng trong không gian chật và lối chơi pressing. Còn khi có bóng, đội chơi kiểu này phải có ưu thế về tốc độ và kỹ thuật để dễ dàng thoát khỏi đám đông 9đấy chính là những ư điểm của Liverpool). Ngoài ra, khi hàng thủ đứng cao thì thủ môn có tầm nhìn tốt và dễ làm chủ khoảng không gian rộng lớn trước mắt.

Thủ quân Jordan Henderson (trái) chơi nỗ lực ở giữa sận AFP

Ngược lại, khi Liverpool từ bỏ cách chơi như thế trên sân Ajax, giới quan sát có thể kết luận: Fabinho không sở trường về tốc độ. Anh thường là hậu vệ cuối cùng trong hàng thủ Liverpool. Khi hậu vệ cuối cùng không tự tin về tốc độ mà hàng thủ lại dâng cao thì rất dễ dính đòn phản công. Cho nên, Liverpool phải kéo lùi đội hình và chơi thận trọng. Liverpool thành công ở chỗ giữ nguyên mành lưới trong bối cảnh đã mất các ngôi sao phòng ngự hay nhất thế giới. Nhưng ngược lại, đá như thế thì toàn bộ sở trường tấn công thường thấy đã bị hy sinh. Đấy là lý do vì sao trận này ai cũng thấy Liverpool mờ nhạt (so với thường lệ) nơi hàng công. 

Trung vệ Joe Gomez chỉ huy hàng thủ thay Virgil van Dijk Reuters

Không có Alisson và Van Dijk thì tất nhiên, Liverpool không thể triển khai lối đá thời thượng "chơi bóng ngay từ thủ môn", mà người ta hay nói đến trong vài năm nay. Dứt khoát cứ phải "an toàn là bạn". Chỉ khi nào tiền vệ có bóng, Liverpool mới bắt đầu triển khai tấn công. Đây cũng là chi tiết khác với đặc điểm "bỏ qua tiền vệ" trong cách tấn công quen thuộc của Liverpool.

Fabinho có pha cứu thua cho Liverpool AFP

Đấy chỉ mới là vài đặc điểm ban đầu, rút ra từ trận thắng Ajax Amsterdam ở Champions League. Đấy là sự điều chỉnh chiến thuật cụ thể, cho một trận đấu cụ thể. Điều đáng chờ xem tiếp theo: Klopp sẽ khôi phục cách chơi quen thuộc, khi ông có thêm thời gian để huấn luyện Fabinho trong vai trung vệ, hay sẽ nhân dịp thành công, đổi luôn cách chơi quen thuộc của Liverpool (để tránh bị bắt bài)?