Báo Thanh Niên, cơ quan của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam ra số đầu ngày 3 tháng 1 năm 1986. Lúc đó báo còn mang tên Tuần Tin Thanh Niên, xuất bản vào ngày thứ hai. Nói như thế cũng chưa đủ bởi trước đó gần 1 năm, đã có tờ Thông Tin Thanh Niên cũng của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam mà số 1 ra trong tháng 4 năm 1985. Ban Biên tập của Thông Tin Thanh Niên và Tuần Tin Thanh Niên gồm các anh Huỳnh Tấn Mẫm, Nguyễn Công Khế, cùng một số cộng tác viên chính như Lê Quang Vịnh, Hoàng Ngọc Biên, Phạm Trọng Cầu, Trịnh Công Sơn, Hoàng phủ Ngọc Phan, Lý Quý Chung, Đoàn Khắc Xuyên, Lê Văn Nghĩa, Thép Mới, Nguyễn Nhật Ánh, Đỗ Trung Quân… Nghĩa là Thanh Niên xuất hiện với một đội ngũ gồm nhiều thế hệ nặng lòng với lứa trẻ cả nước, mà một số nay đã đi vào chốn vĩnh hằng như Phạm Trọng Cầu, Trịnh Công Sơn, Thép Mới, Lý Quý Chung… Sau này, Huỳnh Tấn Mẫm chuyển sang công tác chuyên môn - anh là bác sĩ, số khác làm các báo, chủ yếu là báo Tuổi Trẻ của thành phố Hồ Chí Minh.
Tôi cầm trong tay tờ Thông Tin Thanh Niên, giấy phép xuất bản ngày 10 tháng 4 năm 1985 với bao bồi hồi. Tờ Tuần Tin Thanh Niên ra giữa tháng 4 năm 1986, đăng bài phỏng vấn đồng chí Vũ Mão nhân kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản. Người Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn đã nói về những yêu cầu đổi mới công tác Đoàn, công tác Hội theo tình hình đất nước lúc ấy. Đồng chí Vũ Mão nay là Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngọai của Quốc Hội.
Lật chồng báo cũ Thanh Niên trong lưu trữ của tòa soạn báo Thanh Niên, tôi thấy hiển hiện quá trình chuyển đổi của đất nước ta trong thời gian hơn 20 năm đó. Cần nhắc lại rằng tờ Tuần Tin Thanh Niên xuất bản khi Đảng ta sửa sọan cho đường lối đổi mới và tờ Tuần Tin Thanh Niên mang trong mình nó trách nhiệm bộn bề của sự nghiệp đổi mới từ Đại hội toàn quốc lần thứ VI của Đảng.
Không thể không bồi hồi khi đọc lại bài trên báo Thanh Niên về đêm văn nghệ tổ chức tại trụ sở của Hội ở phía Nam, góc đường Pasteur và Võ Thị Sáu, đêm nhạc Văn Cao. Tới thời điểm ấy, nhạc Văn Cao vẫn còn rón rén trên làn sóng phát thanh, truyền hình, trên các buổi ca nhạc bởi một định kiến bây giờ thì thấy kỳ quặc: nhạc Văn Cao màu… vàng ! Nhưng đêm nhạc Văn Cao lại không vàng, ca sĩ trình bày và người thưởng thức hòa nhịp với nhau trong làn điệu tình tự của người Việt, mà thời gian chỉ làm cho làm điệu ấy thêm tha thiết. Tôi nhớ như in bài Suối Mơ, bài Thiên Thai, bài Bến Xuân, cùng bài Sông Lô. Nhạc sĩ Văn Cao có mặt tại thành phố Hồ Chí Minh đã ứa nước mắt nói với tôi: báo Thanh Niên và Hội Liên hiệp Thanh niên đã giúp tôi sống lại… Sở dĩ tôi nhắc đến đêm nhạc, bởi đó là đêm nhạc Văn Cao đầu tiên sau nhiều chục năm yên lặng. Như vậy, về phương diện này, tổ chức Thanh Niên và cơ quan ngôn luận của nó đã góp phần vào mở đường đổi mới về thưởng thức âm nhạc theo chủ trương của Đảng.
Kỷ niệm 20 năm, Thanh Niên đang là tờ báo có ấn bản cao nhất nước, bám chặt trong công chúng rộng rãi, là tờ báo chính trị của thanh niên, chẳng những phát hành trong nước mà còn ra ngoài nước. Tất nhiên, tôi không nói tờ báo điện tử Thanh Niên bằng tiếng Việt và tiếng Anh đang có mặt mỗi ngày trên trận tuyến truyền thông, giới thiệu đất nước và tuổi trẻ chúng ta. Để không nhắc lại trong bài viết, tôi xin nói thêm sự trưởng thành của báo Thanh Niên không bó trong phạm vi báo chí, ít nhất cũng trên hai hình thức đã đi vào đời sống của xã hội Việt Nam: một là giải bóng đá mang tên U.21 BáoThanh Niên, hai là chương trình hàng năm Duyên Dáng Việt Nam, vừa rồi đã ra mắt khán giả tại Úc.
Thanh Niên được người đọc tín nhiệm, trước hết vì thái độ dứt khoát trong đấu tranh chống lại cái sai trái từ nội bộ chúng ta đến các thế lực bên ngoài. Thanh Niên dũng cảm đi vào các mũi nhọn, lôi ra ánh sáng vụ Năm Cam là một ví dụ rất ấn tượng. Thông tin phong phú, bình luận chững chạc, nóng hổi tính thời sự…, là những ưu điểm được người đọc đánh giá cao.
Cũng như mọi tờ báo khác, Thanh Niên không tránh khỏi sai sót mặt này mặt nọ trong tác nghiệp. Làm sao có được một tờ báo tòan bích ? Vấn đề là biết nhìn bản thân, biết rút kinh nghiệm và biết sửa chữa. Nếu có cái gì để bảo đảm cho sự vững vàng trên đường đi của mình, thì cái đó là báo Thanh Niên tỉnh táo trước thành công, luôn khiêm tốn, luôn học hỏi, luôn trau dồi năng lực chính trị và kỹ năng báo chí; luôn lấy quần chúng làm đối tượng phục vụ; lấy đấu tranh cho công bằng xã hội, cho thắng lợi của sự nghiệp xây dựng dân giàu nước mạnh, lấy bồi bổ lý tưởng cho thanh niên sống khỏe, sốngđđẹp, sống sáng tạo; mở rộng vòng tay đoàn kết mọi thanh niên Việt Nam, quyết bằng vai vế với thanh niên thế giới làm tiêu chí; lấy lý tưởng báo chí của Hồ Chí Minh làm ngọn cờ dẫn đường… Và, luôn trẻ, luôn “lửa”, luôn trong tư thế xả thân vì lẽ phải, vì đạo lý dân tộc.
Tuổi 20 của một tờ báo thật ra không phải quá dài - nhiều báo ở nước ta, tuổi đáng bậc cha chú, đàn anh của báo Thanh Niên. Nhưng tuổi 20 của báo Thanh Niên chứng tỏ sức sống của một tờ báo chấp nhận thử thách, kiên định và nghiêm khắc chứ không dễ dãi.
Đó là điều tuổi 20 của báo Thanh Niên muốn thể hiện trong dịp này…
Trần Bạch Đằng
Bình luận