Quỹ Bình ổn xăng dầu có trái Pháp lệnh về giá?

Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn Báo Thanh Niên, bên hành lang kỳ họp QH ngày hôm qua 25.10, Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh lại khẳng định việc lập quỹ này là không sai. Bộ trưởng nói: "Trong Pháp lệnh Giá quy định, Chính phủ được áp dụng các biện pháp để bình ổn giá, thì đấy (lập Quỹ Bình ổn xăng dầu - pv) cũng là một biện pháp để bình ổn giá xăng dầu, khi thấy cần thiết. Ban Dân nguyện chỉ nói việc lập quỹ chưa thật chuẩn thôi, phải xem lại chứ không phải là sai trái".

* Việc doanh nghiệp trích 300 đồng/lít xăng vào quỹ bình ổn nhưng đã tính vào giá bán khiến nhiều người dân cho rằng, tay trái DN bỏ vào quỹ nhưng tay phải lại lấy ra, thực chất người tiêu dùng không có lợi gì. Bộ trưởng nghĩ thế nào trước ý kiến này?

Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh  - Ảnh: Thành Lương

- Bây giờ mình phải xem mục tiêu đặt ra khi lập quỹ đó là gì và so sánh với mục tiêu, đã đạt được chưa. Nếu bình thường để giá thả nổi thì xăng dầu cứ lên xuống tùy theo giá thị trường, như các nước, họ coi chuyện đó là bình thường, có khi một ngày mấy giá, hoặc mỗi ngày một giá. Nhưng ở mình thì không muốn để biến động thường xuyên như vậy mà phải có thời hạn nhất định nên lập ra quỹ đấy.

* Nhưng theo ông thì việc lập quỹ bình ổn cho đến nay đã đạt được mục tiêu đề ra là bình ổn được giá xăng dầu trong bối cảnh giá mặt hàng này trên thế giới có biến động hay chưa?

 - Hiện nay là đạt được mục tiêu rồi còn gì nữa.

* Người tiêu dùng cho rằng quyền lợi họ được hưởng trong quỹ bình ổn hiện nay là rất mơ hồ, trong khi mỗi lần bình ổn, tiền quỹ trích ra bao nhiêu cũng không minh bạch, rõ ràng để có thể kiểm soát?

- Từ xưa đến nay vẫn công bố công khai trích mỗi lít là bao nhiêu đấy chứ.

* Nhưng đó là công bố mức trích trên mỗi lít xăng còn tổng thể mỗi lần sử dụng quỹ thì người tiêu dùng không được biết?

Tăng giá vô căn cứ sẽ bị xử lý Theo Bộ trưởng Tài chính, hiện Chính phủ đang chỉ đạo các địa phương ra quân quyết liệt để kiểm soát, kiểm tra, thậm chí phải thanh tra giá cả các mặt hàng trước tình trạng giá cả tăng cao như hiện nay. Để kiểm soát giá cả hàng hóa từ nay đến Tết, ngoài việc cung ứng đủ hàng hóa ra thị trường, sẽ kiểm soát chặt việc niêm yết giá của những mặt hàng phải đăng ký giá.

- Trong quy định có nói quỹ này không được dùng vào bất kỳ việc gì khác cả, chỉ để sử dụng bình ổn giá xăng dầu thôi. Sau này quyết toán anh nào làm sai anh đó phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

* Nói như ông thì ý kiến cho rằng quỹ đó không hiệu quả và đề nghị bỏ là không chính xác?

- Thì lúc đầu tôi đã nói mục tiêu Chính phủ lập ra quỹ đó là để bình ổn giá. Xăng dầu của mình vẫn phải nhập là chủ yếu. Sau khi có Nhà máy lọc dầu Dung Quất vào rồi, lượng nhập vẫn phải tới 70% mà bây giờ cơ chế của mình là đi theo thị trường, ngay cả quản lý Nhà máy lọc dầu Dung Quất cũng phải mua bán theo giá thị trường cho nên giá xăng dầu phụ thuộc vào thị trường thế giới rất lớn. Giá thị trường thế giới thì biến động rất lớn, nếu mình cứ đi theo, thả nổi thì phải điều chỉnh thường xuyên, gây ra một tâm lý rất không tốt. Cho nên mình muốn điều chỉnh giá xăng dầu phải có thời hạn nhất định. Vì vậy, mình dùng quỹ này để can thiệp vào.

Thứ hai nữa là khi Nhà nước thấy cần thiết tác động giá, ví dụ thời điểm hiện nay chẳng hạn, nếu bây giờ mình cho điều chỉnh giá thì nó lại tác động dây chuyền đến các giá hàng hóa khác. Cho nên Nhà nước chỉ đạo các DN không điều chỉnh. Dùng quỹ bình ổn để quản lý là sự chủ động.

Thay bao cấp điện tràn lan bằng bao cấp trực tiếp

* Chính phủ cho biết từ năm tới, một số mặt hàng thiết yếu sẽ phải điều chỉnh theo giá thị trường, vậy có điều chỉnh giá điện và giá than không, thưa Bộ trưởng?

Qua xem xét, đối chiếu với quy định của pháp luật, Ban Dân nguyện nhận thấy việc lập Quỹ Bình ổn xăng dầu chưa phù hợp với quy định của Pháp lệnh về giá. Điều 6 của Pháp lệnh về giá quy định cụ thể về các biện pháp bình ổn giá nhưng không có biện pháp lập quỹ bình ổn giá. (Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 7 QH khóa XII, được Trưởng ban Dân nguyện Trần Thế Vượng trình bày tại phiên họp TVQH 35 chiều 1.10.2010)

- Hiện nay còn đang nghiên cứu, vì xu hướng lâu dài là phải làm rồi, không thể để bao cấp mãi, nó làm méo mó nền kinh tế. Hai nữa nếu như bây giờ mình cứ để như thế, nếu điện lỗ thế làm sao Nhà nước bù được, chắc phải có sự tăng giá theo lộ trình. Lộ trình điều chỉnh sẽ tính toán để ảnh hưởng thấp nhất tới nền kinh tế và đời sống.

* Nếu đặt mục tiêu kiểm soát CPI trong vòng 7% trong năm tới nhưng lại tăng giá điện trong khi mặt hàng này sẽ tác động dây chuyền đến tất cả hàng hóa khác liệu Chính phủ có đạt được mục tiêu kiềm chế lạm phát ở mức đã báo cáo với QH?

- Thì mình phải chọn thời điểm và lộ trình làm sao cho hợp lý. Khi điều chỉnh giá mặt hàng này thì làm sao để hạn chế ảnh hưởng đến những người thu nhập thấp, mà hiện nay Chính phủ cũng đang làm đấy. Ví dụ: giá của những số điện đầu mình không điều chỉnh, đấy cũng là một biện pháp để hỗ trợ trực tiếp cho người dân, người có thu nhập thấp.

* Nghĩa là nếu tăng giá điện năm tới, vẫn sẽ giữ giá mấy chục số đầu để bao cấp cho người có thu nhập thấp, nhưng như thế thì việc bao cấp điện sẽ tràn lan và đối tượng thu nhập khá giả, giàu có vẫn được hưởng tương đương người nghèo?

- Thì cũng phải đi theo hướng bao cấp cho người có thu nhập thấp, còn làm thế nào thì có nhiều cách. Cũng giống như trước đây mình hỗ trợ cho người dân ở vùng cao là qua cơ quan cung cấp điện. Bây giờ không hỗ trợ kiểu ấy nữa mà hỗ trợ trực tiếp cho người dân sử dụng. Cách hỗ trợ này sẽ khiến người dân tiết kiệm hơn khi sử dụng. Hướng của Chính phủ là làm thế nào để hỗ trợ trực tiếp, chứ hỗ trợ gián tiếp thì nhiều khi đến được người dân không công bằng.

Nguyệt Minh - Thành Lương
(thực hiện)