Anh T. kể: Tổ trưởng làm nhiều công việc tủn mủn lắm, từ phổ biến những chủ trương chính sách do UBND phường đưa xuống đến từng hộ dân cư; từ đôn đốc các gia đình treo cờ những ngày lễ, đi họp đúng giờ đến việc thống kê các biến động dân cư, lập danh sách, phát thẻ cử tri và hối thúc đi bỏ phiếu mỗi kỳ bầu cử. Lại phải đứng ra dàn xếp những bất đồng về các tranh chấp dân sự, hiềm khích trong tổ, can gián kịp thời những chuyện mâu thuẫn gia đình nào đó. Lo việc cứu tế các gia đình nghèo, thu các khoản đóng góp lao động công ích, quỹ an ninh quốc phòng, dân quân tự vệ và cả chuyện an ninh trật tự trong khu xóm...
“Nhiều khi tổ trưởng còn bị vài vị rượu chè chướng tính mắng cho nữa đấy!”, anh T. kể thêm.
Chỉ riêng TP Đà Nẵng đến nay cũng có 2.214 tổ dân phố, tương ứng với chừng ấy vị tổ trưởng với mức phụ cấp 0,4 và chút ít quà của chính quyền nhân dịp những dịp lễ, Tết. Nghĩa là khoảng chưa đầy 300 ngàn đồng mỗi tháng. Mặc dù cá nhân anh T. nói số tiền trên chỉ đủ cho anh hút thuốc lá, nhưng ngân sách của TP Đà Nẵng mỗi tháng sẽ tốn hơn 600 triệu, mỗi năm trên 7 tỉ! Bình quân một người dân đóng góp ngân sách để trả riêng khoản này là 7.000đ/năm (tính tròn dân số Đà Nẵng là 1 triệu người). Nếu lấy đó làm chuẩn thì suy ra cả nước, tiền trả phụ cấp cho riêng tổ trưởng dân phố (hoặc thôn trưởng ở nông thôn) cũng lên đến trên 500 - 600 tỉ đồng!
Nhìn qua các phân tích chuyên môn ở một địa phương như Đà Nẵng, đa số tổ trưởng dân phố hiện nay có trình độ THCS và PTTH, phần lớn chưa được bồi dưỡng về quản lý hành chính lẫn an ninh quốc phòng. Không thấy phân tích nào về tuổi tác, giới tính và thực trạng đời sống của họ, sinh kế của họ. Theo quan sát riêng của người viết, đại đa số họ là những người lớn tuổi (trên 50), làm nghề tự do hoặc cán bộ nghỉ hưu (tức có khó khăn về kinh tế). Chính vì lẽ đó, ở nhiều khu dân cư, tìm ra một người làm tổ trưởng dân phố thường rất khó, kể cả chuyện thối thác khi đã được bà con tín nhiệm bầu lên. Có phải đó là lý do gần đây đã có thêm chủ trương cho phép UBND cấp phường bổ nhiệm tổ trưởng dân phố?
Đối chiếu giữa lý thuyết và thực tiễn, “vấn đề tổ trưởng dân phố” đang có sự vênh nhau về các yếu tố: bảo đảm thu nhập ổn định, sự chồng chéo quá nhiều chức danh từ tổ tự quản, các đoàn thể xã hội chính trị trên một địa bàn dân cư nhỏ.
Đặt vấn đề như vậy để thấy rằng trong lúc cả nước đang tiến tới mô hình bí thư kiêm nhiệm chủ tịch UBND các cấp, giảm các tổ chức như HĐND cấp phường, cấp quận huyện... thì cũng nên cương quyết sắp xếp lại “bộ máy” quá cồng kềnh ở tổ dân phố, để hoạt động ở đây hiệu quả hơn, thiết thực hơn mà lại giảm được nhiều khoản chi ngân sách!
Trương Điện Thắng
Bình luận (0)