'Nữ hoàng trinh thám' người Thụy Điển bị nghi ngờ không tự viết tác phẩm của mình

Camilla Läckberg, “ngôi sao” trinh thám ở quê hương Thụy Điển, người được ca ngợi như phiên bản Bắc Âu của Agatha Christie vì các tác phẩm kinh dị, truyện thiếu nhi và sách dạy nấu ăn nổi tiếng, tuần trước đã phủ nhận việc lừa dối người hâm mộ với những cuốn sách không phải do mình viết ra.

The Guardian.

Điều này bắt nguồn từ một phân tích dữ liệu bằng máy tính cho thấy văn bản của bà có nhiều trùng khớp với văn phong của một người khác. Điều này cũng khiến cho người hâm mộ suy ngẫm về đạo đức trong việc viết văn, cũng như rất nhiều bí mật của những người có quyền lực và sức ảnh hưởng trong giới xuất bản.

Theo đó, một bài báo trên tạp chí trực tuyến Kvartal đã trở thành chủ đề bàn tán của giới văn học Thụy Điển tại hội chợ sách Gothenburg. Theo những gì được công bố, nhà báo Lapo Lappin đã cho “chạy qua máy tính” các cuốn tiểu thuyết để đếm những từ phổ biến nhất trong văn bản, xử lý chúng bằng cách sử dụng phương pháp thống kê và sau đó tổng hợp kết quả trong một sơ đồ.

Công cụ này tìm thấy sự tương đồng về phong cách chung trong các tiểu thuyết bí ẩn lấy bối cảnh ở quê hương Fjällbacka của nữ tác giả. Đây là những tác phẩm đầu tay và cũng góp phần làm nên tên tuổi của Läckberg, xoay quanh cặp vợ chồng thám tử Erica Falck và Patrik Hedström. Tuy vậy loạt sách kinh dị - báo thù gần đây thì lại có sự khác biệt so với phong cách trước đó.

Ngoài phân tích trên, nhà báo của tờ Kvartal đã đưa tác phẩm của 8 nhà văn tội phạm bán chạy nhất của Thụy Điển vào một công cụ phân tích ngôn ngữ JGAAP - cũng là chương trình được hỗ trợ bởi AI mà vào năm 2013 đã tiết lộ “mẹ đẻ” của Harry Potter – J.K. Rowling chính là người đứng sau tiểu thuyết tội phạm Tiếng chim cúc cu dưới bút danh Robert Galbraith.

Chương trình này cũng ghi nhận sự tương đồng rõ rệt giữa phong cách viết của 2 tiểu thuyết The Golden Cage (tạm dịch: Chiếc lồng vàng, 2019), Wings of Silver (tạm dịch: Đôi cánh bạc, 2020) của Läckberg và các tác phẩm của nhà văn tội phạm Pascal Engman, người từng làm biên tập viên cho Läckberg tại nhà xuất bản Forum. Nó cũng xác định rằng một cuốn khác của Läckberg là Kvinnor utan nåd (tạm dịch: Phụ nữ không biết thương xót, 2021) chỉ do một mình Engman chấp bút.

Nhã Nam

Khi những tuyên bố nói trên gây xôn xao dư luận Thụy Điển, Läckberg đã đăng lên Instagram để nói rằng cuộc điều tra về tác phẩm của bà nảy sinh từ “thói hợm hĩnh văn học”.

Bà viết trong một bài đăng gần đây: “Họ nói rằng tôi không phải là một người sáng tạo đủ giỏi và do đó tất nhiên không xứng đáng với thành công khi có rất nhiều độc giả hâm mộ ngoài kia. Điều họ thiếu trong chương trình phân tích đó là người viết trước hết phải là một người kể chuyện đã!”.

Trong một bài đăng trước đó, bà viết: “Tôi đã nhiều lần công khai khen ngợi Pascal vì đã giúp tôi viết theo một cách hoàn toàn mới”. Trong quá khứ, nữ nhà văn cần sự giúp đỡ của Engman để tìm ra một phong cách mới cho loạt tiểu thuyết xoay quanh nhân vật Faye của mình. Bà cũng nói thêm: “Đó không phải bí mật gì cả. Và rõ ràng tôi đã rất thành công”.

Bài đăng của bà không trực tiếp bác bỏ những phát hiện của chương trình AI về quyền tác giả của cuốn Kvinnor utan nåd, và nhà xuất bản của Läckberg cũng không trả lời câu hỏi liệu cô bà có thật sự sử dụng người viết hộ cho cuốn sách này hay không.

Engman cũng đã bác bỏ cáo buộc rằng mình từng làm nhiều hơn là một biên tập viên cho sách của Camilla Läckberg. Ông nói với Kvartal: “Bất kỳ ai từng xuất bản một cuốn sách đều biết rằng nhiệm vụ của biên tập viên là làm việc với văn bản của tác giả theo nhiều cách khác nhau. Để cho rõ ràng, tôi mạnh mẽ bác bỏ những gì mà mọi người ám chỉ”.